δύσκολο να πατήσεις στην κόψη ξυραφιού...

...δύσκολο, λένε οι σοφοί, και στην οδό της σωτηρίας.

* * * * * * *

Διαβάζω το Στην Κόψη του Ξυραφιού, του Σώμερσετ Μώμ, ένα βιβλίο που εξελίσσεται γύρω στα 1910-1930.

Ο ήρωας, ένας αμερικάνος, βετεράνος του Α' παγκοσμίου πολέμου-αν και νεαρότατος, αποφασίζει να περάσει τη ζωή του περιπλανώμενος, ψάχνοντας να βρει απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα της ζωής κι ασχολούμενος μόνο με ότι τον βοηθάει να "προχωρήσει" ως άνθρωπος.
Έχει φυσικά ένα μικρό ετήσιο εισόδημα που του δίνει την δυνατότητα να ζήσει με αυτό τον τρόπο χωρίς να εργάζεται, αλλά αυτό του επιστρέπει απλά να επιβιώνει κι όχι να ζει με πολυτέλεια.
Υπάρχει και μια αρραβωνιαστικιά, που τον λατρεύει αλλά όχι αρκετά ώστε να τα παρατήσει όλα και να τον ακολουθήσει σ'αυτόν τον τρόπο ζωής: αυτή θέλει να "ζήσει" όπως αυτό σημαίνει στο δικό της μυαλό: με πολυτέλεια, πολλά ρούχα, σπίτια, κοινωνικές συναναστροφές, ταξίδια.
Του θέτει ως τελεσίγραφο ότι πρέπει να πιάσει δουλειά-όπως κάθε άντρας της εποχής και της κοινωνικής τάξης του, ώστε να συντηρήσει την ίδια και την οικογένεια που θα κάνουν, και μάλιστα του βρίσκει δουλειά, στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης.
Αυτός αρνείται. Χωρίζουν κι αυτή παντρεύεται (με πόνο καρδιάς) τον γιό πλούσιου τραπεζίτη που τη λατρεύει.

Ο ήρωας του βιβλίου, θέλει κι αυτός να "ζήσει", αλλά όπως ζωή σημαίνει για τον ίδιο: δεν θέλει να χαραμίζει το χρόνο του σε κοινωνικές επαφές και περιττές πολυτέλειες (γιατί αύριο η ψυχή μας κάνει πανιά), τον ενδιαφέρει μόνο να τρέφει το μυαλό του, να διαβάσει όσο γίνεται περισσότερο, να περιπλανηθεί με τα πόδια στην Ευρώπη, και γνωρίζοντας μέρη, ανθρώπους, εμπειρίες, να βρει αυτό που ψάχνει-που δεν ξέρει τι ακριβώς είναι.
Την ηρεμία της ψυχής του, το ονομάζω εγώ.

Που θέλω να καταλλήξω;
Αναφέρεται συχνά στο βιβλίο η Aμέρικαν Eξπρές.
Ο ήρωας, εκτός από το προφανές, το ότι λαμβάνει δηλαδή το ετήσιο εισόδημά του από την Αμερική στο Παρίσι μέσω τράβελερς τσεκς της Αμέρικαν Εξπρές, χρησιμοποιεί επίσης την εταιρία και για άλλους σκοπούς, κάπως σαν να είναι η πρεσβεία του ως αμερικάνου σε μια ξένη χώρα: δίνει την διεύθυνση της Αμέρικαν Εξπρές για να κρατάει την αλληλογραφία του ενώ αυτός μετακινείται από μέρος σε μέρος, κι επίσης αφήνει τα (λιγοστά) πράγματά του στα γραφεία της στο Παρίσι, για να τα παραλάβει όταν επιστρέψει από τα ταξίδια του.
Την είχα ξανασυναντήσει (σε βιβλία και ταινίες) αυτή την πλευρα "εξυπηρέτησης πελατών" της Αμέρικαν Εξπρές σ'εκείνες τις εποχές. Προσπάθησα να το ψάξω περισσότερο αλλά δυστυχώς δεν μπόρεσα να βρω περισσότερες πληροφορίες πάνω σ'αυτό το θέμα.

Η Αμέρικαν Εξπρές ιδρύθηκε το 1859, με κεντρικά γραφεία στη Νέα Υόρκη, ως μια εταιρεία αλληλογραφίας εξπρές. Αυτά.

* * *

Λίγο πριν τα μισά του βιβλίου, άφησα τον Λάρυ στην Βόννη όπου έμεινε για ένα χρόνο.
"Γιατί στη Βόννη;" τον διέκοψα.
"Γιατί μου είχε φανεί όμορφη όταν είχαμε σταματήσει εκεί τότε που κατεβαίναμε τον Ρήνο. Μου άρεσε πως έπεφτε το φως στις στέγες και στο ποτάμι, οι παλιοί στενοί δρόμοι, οι βίλες, οι κήποι και οι λεωφόροι με τις καστανιές και τα ροκοκό κτήρια του πανεπιστημίου. Είχα σκεφτεί τότε πως δεν θα ήταν άσχημο μέρος για να μείνω για λίγο".