η νύχτα της χρυσής πεταλούδας

(σημειώσεις)
Η αποκαλούμενη "Διχοτόμηση" του 1947 ήταν που οδήγησε στη δημιουργία του κράτους του Πακιστάν: έγιναν μεγάλες μετακινήσεις πληθυσμών έτσι ώστε οι ινδουιστές και οι σιχ να μαζευτούν στην Ινδία και οι μουσουλμάνοι στο Πακιστάν (και αυτό προκάλεσε έναν άγνωστο, τεράστιο αριθμό θυμάτων).
Η ιστορία του Αφλατούν-του Πλάτωνα, τον οποίο οι πολιτικές αλλαγές που έγιναν όταν ήταν παιδί, σημάδεψαν για ολόκληρη τη ζωή του.
Μια γυναίκα που την πάντρεψαν με το Κοράνι για να χάσει τα δικαιώματά της στην πατρική κληρονομιά (κάτι που συνηθιζόταν στις πλούσιες οικογένειες, παρά την αντίθεση της θρησκείας).
Μια παρέα φίλων που η ζωή τους χωρίζει και, αναπάντεχα, μετά από σαράντα πέντε χρόνια, τους ξαναφέρνει κοντά. Αλλά, όπως λέει ο ποιητής Φαιζ, αγαπημένη, μη γυρεύεις ξανά την παλιά αγάπη,
στον κόσμο υπάρχουν άλλα βάσανα πέρα από τον καημό της αγάπης.
Η ιστορία μιας οικογένειας κινέζων μουσουλμάνων από το Γιουναν (ποιος να το ήξερε ότι υπάρχει τόσο μεγάλο ποσοστό μουσουλμάνων στην Κίνα;) που μετοίκησε πριν από εκατό χρόνια στο Πακιστάν.
Το Όνειρο του κόκκινου δωματίου του Τσάο Σουετσιίν, ένα σπουδαίο κινέζικο μυθιστόρημα του τέλους του 18ου αιώνα.
Το Δαμάσκηνο στο χρυσό Βάζο, από τα ερωτικά αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Πόσες αποκαλύψεις σ΄αυτό το βιβλίο.

σφαιρικά κάτοπτρα, επίπεδοι φόνοι

1950
Μια αγγλίδα καθηγήτρια Βυζαντινής Ιστορίας-ειδική στην ίδρυση του βασιλείου της Κύπρου, ένας γάλλος καθηγητής Παλαιογραφίας-ειδικός στα μεσαιωνικά χειρόγραφα του αραβικού τόξου, ένας νεαρός έλληνας, λαμπρό μαθηματικό μυαλό, που το αριστερό παρελθόν της οικογενείας του δεν του επέτρεψε να διαπρέψει στα μεγάλα πανεπιστημιακά ιδρύματα του εξωτερικού.
Καλούνται στην Κύπρο ως ειδικοί για να γνωμοδοτήσουν πάνω σ΄ένα σπάνιο χειρόγραφο που ανακαλύφθηκε στην Μονή Σταυροβουνίου.

1191
Η Εστεφάνα, μορφωμένη γιατρός από την Κόρντοβα, κόρη του πρεσβευτή του βασιλιά της Ναυάρας, συνοδεύει ως κυρία των τιμών την πριγκίπισσα Βερεγγάρα στο ταξίδι της προς την Κύπρο όπου θα γίνει ο γάμος της με τον Ριχάρδο της Αγγλίας, τον λεοντόκαρδο.
Ο Αλέξιος, ένας νεαρός ιερομόναχος της Μονής Σταυροβουνίου, ορφανό που μεγάλωσε μέσα στη μονή, επίσης γιατρός, και μαθηματικός.

Το χειρόγραφο
Το Κιτάπ αλ Μαναζίρ (το εγχειρίδιο της οπτικής) που χάρισε στην Εστεφάνα ο δάσκαλός της Ίμπν αλ Χαιτάμ για να το μεταφράσει από τα αραβικά στα λατινικά ώστε να γίνει ευρύτερα γνωστό στον κόσμο.

Αυτή η απόλυτη ευτυχία άγγιζε τα όρια της ύβρης και δεν θα μπορούσε να κρατήσει για πάντα.

Ε λοιπόν κάποιοι πεθαίνουν.
Κάποιος δολοφονείται στην έπαυλη του Λεόντιου της Αμαθούντος στην Κύπρο, όπου φιλοξενείται όλη η αυλή του Ριχάρδου μέχρι την μετάβασή της στην Ιερουσαλήμ (κατά τη διάρκεια της τρίτης σταυροφορίας).
Κάποιος δολοφονείται στο χωριό Μπέλα Παίς όπου έχουν συγκεντρωθεί οι εμπειρογνώμονες μελετητές του χειρογράφου.

Ιστορία, αστυνομική πλοκή και μαθηματικά (αυτό το βιβλίο μοιάζει να έχει γραφτεί για μένα).
Ένας συνδυασμός αγαπημένων αναγνωσμάτων: συνταγές για θεραπείες με βότανα όπως στον Ματίας Αλμοσίνο, αραβικά χειρόγραφα και πόλεις της Ισπανίας όπως στον Ταρίκ Αλί, ιστορικά πρόσωπα που ζωντανεύουν όπως στις ιστορίες του Κώστα Κυριαζή για το Βυζάντιο, μαθηματικά όπως στο Θεώρημα του παπαγάλου. Και ο Λώρενς Νταρελ αυτοπροσώπως ανάμεσα στους πρωταγωνιστές! 

* Ο Τεύκρος Μιχαηλίδης κλείνει πονηρά το μάτι στον αναγνώστη σε πολλά σημεία, όπως όταν αναφέρεται στην πολιτική κατάσταση της ελλάδας του ΄50, στους τρόπους τον άγγλων και στις πολιτικές θέσεις τους στην Κύπρο.

amers (απόσπασμα) - δοκιμή μετάφρασης

* με αφορμή μια κουβέντα μας στη λέσχη μετάφρασης Booktravelers 

 Σ΄αυτό το βιβλίο των εκδόσεων Γαβριηλίδη παρουσιάζεται η μετάφραση ορισμένων αποσπασμάτων της συλλογής Amers του Saint-John Perse από τον Γιώργο Σεφέρη, και επίσης γίνεται μια προσπάθεια ανάλυσης και συσχετισμού της ζωής και του έργου τους.

Στην πραγματικότητα τα αποσπάσματα καταλαμβάνουν μόνο 20 σελίδες, σε μια δίγλωσση παρουσίασή, ενώ

το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου το καταλαμβάνει η εισαγωγή-παρουσίαση της Μαίη Σεχάμπ, με βιογραφικά στοιχεία των δύο ποιητών και σχόλια πάνω σ΄αυτά και στο έργο τους.

Στο τέλος του βιβλίου υπάρχει λεπτομερέστατο πολυσέλιδο κι ενδιαφέρον βιογραφικό του Saint-John Perse, καθώς και δύο ενότητες με τις πολύ ενδιαφέρουσες επικεφαλίδες:

- Ο "Saint-John Perse" στη βιβλιοθήκη του Γιώργου Σεφέρη, και

- Ο "Γιώργος Σεφέρης" στη βιβλιοθήκη του Saint-John Perse.

Ακολουθούν αποσπάσματα από το βιβλίο, σχεδόν κατά λέξη:

Κοινός παρονομαστής τους [των δύο ποιητών] είναι συνήθως ο συνδυασμός-ή μάλλον ο αδύνατος συνδυασμός της ποιητικής και της διπλωματικής ιδιότητας.

Πιστεύουν και οι δύο στην δύναμη της ποίησης, διάγουν βίο μοναχικό, γεννήθηκαν μακριά από το κέντρο (πέρασαν την παιδική τους ηλικία στην περιφέρεια της πατρίδας τους, στη Γουαδελούπη ο Saint-John Perce και στη Σκαλα, τις αρχαίες Κλαζομενές, ο Σεφέρης), πράγμα που διαμόρφωσε μέσα τους μια αίσθηση ετερότητας μέσα στον πολιτισμό στον οποίο εντασσόταν ο καθένας. 

Ήρθαν στην μητροπολιτική πατρίδα τους σε ηλικία γύρω στα 12-14 και αισθάνονταν διαφορετικοί [από τους ντόπιους] όσον αφορά το γλωσσικό τους ιδίωμα.

Ακολούθησαν με βαριά καρδιά το δρόμο των νομομαθών πατεράδων τους.

Εμφανίζουν σημάδια διάστασης ανάμεσα στη μυστική ζωή του πνεύματος και τη βιοποριστική τους απασχόληση.

Τελειώνουν τις σπουδές τους, ζουν και οι δυο για κάποιο διάστημα στην Αγγλία, διορίζονται και οι δυο στο διπλωματικό σώμα της πατρίδας τους και η διάστασή αυτή γίνεται πραγματικός διχασμός - από τη μια μεριά υπάρχει ο διπλωμάτης και από την άλλη ο ποιητής.

Η έντονη και μυστική αυτή ζωή του πνεύματος, ωστόσο, δεν εμποδίζει ούτε τον Saint-John Perse, ούτε τον Σεφέρη, να ασκούν τα καθήκοντα που απορρέουν από την υψηλή δημόσια θέση τους.

Η μοναδική τους συνάντηση γίνεται τον Ιανουάριο του 1957 στην Ουάσιγκτον.

Ο πολιτικός κόσμος αγνόησε τους ευσυνείδητους αυτούς διπλωμάτες στη διάρκεια της σταδιοδρομίας τους  και μάλιστα

- ο Πρόεδρος της δημοκρατίας απαγόρευσε στη Γαλλική Ακαδημία να συγχαρεί τον Saint-John Perse εν ονόματι του γαλλικού λάου, σύμφωνα με την παράδοση, το 1960 που βραβεύτηκε με Νόμπελ, ενώ

- κανένας επίσημος δεν περίμενε τον Σεφέρη στο αεροδρόμιο όταν επέστρεψε από την βράβευσή του με Νόμπελ στην Στοκχόλμη, το 1963.

Επέλεξαν ψευδώνυμο και δήλωσαν πως η προσωπική τους ζωή είναι ανάξια λόγου σε σχέση με το έργο τους, και ως άτομα παρέμειναν στην σκιά.

τρόποι να γυρίζεις σπιτι, του Alejandro Zambra

(μερικές σημειώσεις)
Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε τέσσερα κομμάτια: Στο πρώτο και στο τρίτο "παίζουν" οι ήρωες του βιβλίου που γράφει ο (ήρωας του βιβλίου που διαβάζουμε, ο οποίος είναι) συγγραφέας, ενώ στο δεύτερο και στο τέταρτο μέρος ο συγγραφέας γράφει ημερολογιακά για την ζωή του. Όμως είναι σαν να μην έχουμε δύο ιστορίες αλλά μία, γιατί 

Και μόλο που θέλουμε ν΄αφηγούμαστε ιστορίες άλλων, πάντα καταλήγουμε να αφηγούμαστε τη δική μας.

Η αφήγηση ξεκινάει και τελειώνει με δύο σεισμούς στην Χιλή, οι οποίοι απέχουν μεταξύ τους είκοσι χρόνια, ενώ ενδιάμεσα παρεμβάλλονται η ενηλικίωση του συγγραφέα, η σχέση με τους γονείς του, η σχέση με την πρώην γυναίκα του, την αδελφή του, το γράψιμο, την πολιτική. Και φαινομενικά σαν φόντο αλλά στην πραγματικότητα σαν πρωταγωνιστής, η (ταραγμένη) ιστορία της χώρας από το 1985 έως το 2005 και ο (τόσο διαφορετικός) τρόπος που την βίωσαν άνθρωποι στις ίδιες γειτονιές και στις ίδιες οικογένειες. 

Αλλά αυτό ακριβώς, το ότι δε νιώθω ενοχές, το νιώθω σαν ενοχή.

Δεν ειναι ένα βιβλίο ενηλικίωσης, δεν ειναι ένα πολιτικό βιβλίο, δεν είναι ένα απλο μυθιστόρημα. Για μένα ήταν μια ευκαιρία να ταξιδέψω στην ιστορία της Χιλής. Και σαν να είδα μια ακόμη ταινία.

Καμιά φορά χρειάζεται να φοράμε τα ρούχα των γονιών μας και να κοιταζόμαστε στον καθρέφτη για πολλή ώρα.

Το Γαιδούρι του Μελανοδοχείου (*)

Αυτό το ζώο, που είναι συνηθισμένο στο Βορρά, είναι τέσσερις ή πέντε ίντσες μακρύ. Τα μάτια του έχουν χρώμα πορφυρό και το τρίχωμά του είναι κατάμαυρο, μεταξωτό κι απαλό σαν μετάξι. Χαρακτηρίζεται από ένα περίεργο ένστικτο-του αρέσει η σινική μελάνη. Όταν κάτσει κάποιος να γράψει, κάθεται σταυροπόδι κοντά του με το ένα μπροστινό πόδι απλωμένο πάνω στ΄άλλο, περιμένοντας μέχρι να τελειώσει το γράψιμο. Τότε πίνει ότι έχει απομείνει απ΄το μελάνι. Κι ύστερα κάθεται στα πισινά του πόδια ήσυχο κι ικανοποιημένο.
                                                                                               Βαγκ Ται-Χαι (1791)

(*) Χόρχε Λουίς Μπόρχες, Το βιβλίο των φανταστικών όντων, μετάφραση Γιώργος Βέης, εκδόσεις Libro (1983)

σήμερα σε μπλε

μισοτελειωμένος σκούφος και μισοαρχινισμένο κασκόλ, 

σε χριστουγεννιάτικο φόντο

damask rose

Αυτό το όνομα του νήματος να είναι άραγε από έναν κρυφό κήπο στη Δαμασκό όπου το βαρύ άρωμα των τριαντάφυλλων ζαλίζει περισσότερο από τη ζέστη,
ή από τα ρόδινα πέταλα της ανθισμένης δαμασκηνιάς στην Ιαπωνία;