10.1.19

~ Αρχεία του Βορρά, της Μαργκερίτ Γιουρσενάρ

Όσο περισσότερο γερνάω η ίδια, τόσο διαπιστώνω πως η παιδική ηλικία και τα γεράματα δεν συγκλίνουνε μόνο, αλλά είναι επιπλέον οι δυο πιο βαθιές καταστάσεις που μας έχει δοθεί να ζήσουμε. Η ουσία ενός πλάσματος παίρνει την οντότητά της σ' αυτές, πριν ή μετά από τις προσπάθειες, τις βλέψεις, τις φιλοδοξίες της ζωής. Το λείο πρόσωπο του παιδιού Μισέλ και το δουλεμένο πρόσωπο του γέρου Μισέλ μοιάζουν, πράγμα που δεν συνέβαινε απαραίτητα με τα ενδιάμεσα πρόσωπα της νεότητας και της ωριμότητας. Τα μάτια του παιδιού κι εκείνα του γέροντα κοιτάζουν με την ήρεμη εμπιστοσύνη εκείνου που δεν έχει μπει ακόμα στη μασκαράτα, ή που έχει βγει απ΄αυτήν. Και όλο το ανάμεσά τους διάστημα μοιάζει με μια μάταιη φουρτούνα, ένα σάλο μέσα στο κενό, ένα ανώφελο χάος από το οποίο αναρωτιόμαστε γιατί ν΄αναγκαζόμαστε να περνάμε.



Τα Αρχεία του Βορρά είναι το δεύτερο από τα τρία βιβλία που με τον γενικό τίτλο Ο Λαβύρινθος του Κόσμου αποτελούν την αυτοβιογραφία της Μαργκερίτ Γιουρσενάρ.
Στο πρώτο βιβλίο, με τίτλο Ευβλαβικές Αναμνήσεις (δεν το έχω διαβάσει ακόμα) μιλάει για τη μητέρα της Fernade (1872-1903) η οποία πέθανε δέκα μέρες μετά τη γέννηση της Μαργκερίτ, και την οικογένεια από την πλευρά της.
Στο δεύτερο μέρος, τα Αρχεία του Βορρά, αφηγείται την ιστορία της οικογενείας του πατέρα της Michel (1853-1929). Από εκεί είναι το παραπάνω απόσπασμα.
Το τρίτο μέρος Τι; Η Αιωνιότητα, που θα αφορούσε τα χρονια που έζησε η ίδια η Μαργκερίτ (1903-1987), έμεινε ατελείωτο λόγω του θανάτου της στις 17 Δεκεμβρίου 1987.
[Θέλω εδώ να σημειώσω κάτι που είναι προφανές αλλά σχεδόν πάντα το παραβλέπουμε, ότι δεν πρέπει ποτέ να αφήνουμε το καλύτερο ή το σημαντικότερο, τέλος πάντων, για το τέλος, γιατί ορίστε, να, κάτι γίνεται -το αναπόφευκτο- και χάνεται για πάντα η ευκαιρία.]

Σημειώσεις:
- Γεννήθηκε ως Marguerite Antoinette Jeanne Marie Ghislaine Cleenewerck de Crayencour και δημιούργησε η ίδια το ψευδώνυμό της με αναγραμματισμό του Crayencour.
- Το μέρος που έλεγε "σπίτι της" το έφτιαξε στην αμερική-και το λέω αυτό γιατί πέρασε πολύ μεγάλο μέρος της ζωής της ταξιδεύοντας σε κάθε μέρος του κόσμου, ακόμα μέχρι και στα βαθιά της γεράματα. Το σπίτι της λοιπόν είχε το όνομα Petite Plaisance και βρίσκεται στο νησί Mount Desert στο Μαίην. Έζησε εκεί επί 42 χρόνια με την αμερικανίδα σύντροφό της Grace Frick.
- Ήταν η πρώτη γυναίκα που έγινε μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας (το 1980).
- Ήταν φίλη με την Ιωάννα Χατζηνικολή η οποία εξέδωσε (και μετέφρασε) τα βιβλία της στα ελληνικά.
- Το βιβλίο Γράμματα σε φίλους και όχι μόνο (επιστολές της Μ.Γ. σε διάφορους παραλήπτες, κατά τη διάρκεια ολόκληρης της ζωής της) όταν βρέθηκε στα χέρια μου, υπήρξε για μένα ένα είδος αυτοβιογραφίας της Μαργκερίτ Γιουρσενάρ. Αυτό ήταν που με προέτρεψε να διαβάσω τα βιβλία της και γι' αυτό το λόγο το συστήνω.