ΑΦΙΕΡΩΜΑ: ΟΛΛΑΝΔΙΚΑ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ

(Συνεχίζω, με αντιγραφή ολόκληρου του newsletter που μου έστειλαν από το φεστιβάλ)

Στα χνάρια των σπουδαίων Ολλανδών σκηνοθετών ντοκιμαντέρ της μεταπολεμικής περιόδου και της σχολής που δημιούργησαν, οι σύγχρονοι ντοκιμαντερίστες από την Ολλανδία διαπρέπουν σε όλο τον κόσμο, δίνοντας νέο νόημα σε έναν από τους πρώτους ορισμούς για το είδος που διατυπώθηκε την δεκαετία του '30 και υποδείκνυε ότι «ντοκιμαντέρ είναι η δημιουργική ανασύσταση της πραγματικότητας». Δεν είναι τυχαία άλλωστε η μεγάλη επιτυχία του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ του Άμστερνταμ, το οποίο προωθεί δυναμικά το δημιουργικό ντοκιμαντέρ και θεωρείται, αν όχι το καλύτερο, από τα σημαντικότερα φεστιβάλ ντοκιμαντέρ παγκοσμίως.

Το 9ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης - Εικόνες του 21ου αιώνα, πραγματοποιεί μεγάλο αφιέρωμα στα σύγχρονα Ολλανδικά Ντοκιμαντέρ, που έχουν ως κοινό παρονομαστή την κριτική και ταυτόχρονα ευαίσθητη ματιά των σκηνοθετών τους. Εφτά από τα ντοκιμαντέρ που θα προβληθούν στο πλαίσιο του αφιερώματος πραγματοποιούν διεθνή πρεμιέρα στη Θεσσαλονίκη, δίνοντας την ευκαιρία στους φίλους του φεστιβάλ, να σχηματίσουν πρώτοι μια συνολική εικόνα της σύγχρονης ολλανδικής παραγωγής ντοκιμαντέρ.

Το πολυθεματικό πανόραμα των ολλανδικών ντοκιμαντέρ, μας ταξιδεύει από τις σιωπές του νεκροταφείου του Περ Λασέζ στο Παρίσι και τα όνειρα ενός Ολλανδού τραπεζίτη που παίρνουν σάρκα και οστά στη Βενεζουέλα, μέχρι τα ερείπια στο Μπαμ του Ιράν μετά τον σεισμό και το Χρυσό Τρίγωνο στην Ταϋλάνδη, όπου ένας πρώην μποξέρ, νυν βουδιστής μοναχός εμπνέει και φροντίζει τα παιδιά ενός κατώτερου Θεού. Οι ντοκιμαντερίστες κινηματογραφούν τον ανθρώπινο πόνο, την ιστορία τόπων μέσα από φωτογραφικά ντοκουμέντα, τις ελπίδες ανθρώπων οι οποίοι σε δύσκολες συνθήκες, διατηρούν την αισιοδοξία τους για ένα καλύτερο μέλλον, αλλά και τυραννισμένες εξόριστες ψυχές που ονειρεύονται την επιστροφή στην πατρίδα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Για πάντα / Forever της Heddy Honigmann το οποίο αποκαλύπτει την μυστήρια ομορφιά του διάσημου νεκροταφείου Περ Λασέζ στο Παρίσι, στο οποίο συναντώνται τα πνεύματα του Σοπέν, του Ζορζ Μελιές, του Όσκαρ Ουάιλντ, του Μαρσέλ Προυστ, της Μαρίας Κάλλας, της Εντίθ Πιάφ, του Τζιμ Μόρισον. Επιστολές αφημένες σε τάφους, λουλούδια και συνομιλίες με τον άλλο κόσμο, σιωπηλές περιπλανήσεις, θρήνος και αγαλλίαση. Το Περ Λασέζ, είναι τόπος ανάπαυσης για όσους έχουν φύγει και αγαλλίασης και έμπνευσης για αυτούς που μένουν πίσω.

Το ντοκιμαντέρ Τα παιδιά του Στάλιν / Children of Stalin του Harrie Timmermans το οποίο προβάλλεται σε διεθνή πρεμιέρα στο φεστιβάλ, ταξιδεύει ως την ψυχιατρική κλινική στο Σουράμι της Γεωργίας, όπου ο χρόνος μοιάζει να έχει σταματήσει. Οι ημέρες κυλούν βασανιστικά αργά για τους ασθενείς που περιμένουν τη σούπα τους, ή τον ψυχίατρο για να τους εξετάσει. Κυρίως περιμένουν τα τσιγάρα. Και στο μεταξύ μιλούν. Για τις ζωές τους, τα όνειρά τους, την απόγνωση και το νόημα της ύπαρξής τους. Συγκλονιστικό και ταυτόχρονα συγκινητικό το Τα παιδιά του Στάλιν αποκαλύπτει και υμνεί την πανίσχυρη θέληση του ανθρώπου για επιβίωση.

Το πορτρέτο ενός διαφορετικού ανθρώπου, σκιαγραφεί το ντοκιμαντέρ Ο Rudy της ζούγκλας / Jungle Rudy του Rob Smits. Το φιλμ ακολουθεί τα βήματα του Ρούντολφ Τρουφίνο, γιου πλούσιου τραπεζίτη που γεννήθηκε το 1928 στην Χάγη, απαρνήθηκε το προκαθορισμένο μέλλον για το οποίο τον προετοίμαζε η οικογένειά του, εγκατέλειψε την πατρίδα του και εγκαταστάθηκε στη ζούγκλα της Βενεζουέλα. Ταξίδεψε σε απάτητα μέρη, οργάνωσε επιστημονικά ταξίδια, ανακάλυψε καινούργια φυτά και είδη ζώων. Έγινε γνωστός ως ο Ρούντι της Ζούγκλας. Στο καταφύγιό του δε, το Ουκαΐμα, φιλοξένησε από τον αστροναύτη Νιλ Άρμστρονγκ και τον πρίγκιπα Κάρολο της Αγγλίας, μέχρι τον σκηνοθέτη Βέρνερ Χέρτζοκ και τον πρίγκιπα Μπέρνχαρντ της Ολλανδίας.

Στην τρίτη ηλικία εστιάζει το ντοκιμαντέρ Φαιά ουσία / Grey Matter της Ina van Beek το οποίο θα παρακολουθήσουμε σε διεθνή πρεμιέρα στη Θεσσαλονίκη και το οποίο επισκέπτεται ένα γηροκομείο στο Άμστερνταμ. Η καθημερινότητα των ηλικιωμένων και οι μικρές συνήθειές τους, συνθέτουν το 24ωρο ανθρώπων με ανίσχυρο σώμα, επιλεκτική μνήμη, πλούσιο παρελθόν και ελάχιστο μέλλον.

Το Κουτσουλιές και κοτόπουλα / Shit & chicks του Kees van der Geest το οποίο επίσης πραγματοποιεί διεθνή πρεμιέρα στο φεστιβάλ, ταξιδεύει ως την απομακρυσμένη αφρικανική σαβάνα στην βορειοδυτική Γκάνα, όπου ένας φιλήσυχος αγρότης χρησιμοποιεί μια παραδοσιακή μέθοδο προκειμένου να ταΐσει τα κοτόπουλά του. Μέσα από την διαδικασία και τις λεπτομέρειές της, το φιλμ αποτίνει φόρο τιμής στη σχέση του ανθρώπου με τη φύση.





* * * * * * *