διαβάζω

Αυτά τα χρόνια στάθηκαν για τον Φλοράν ένα μακρύ, γλυκό και θλιμμένο όνειρο. Δοκίμασε όλες τις πικρές χαρές της αφοσίωσης. Στο σπίτι υπήρχε μόνο τρυφερότητα. Έξω, μέσα στις ταπεινώσεις στις οποίες τον υπέβαλλαν οι μαθητές του, μέσα στα σπρωξίματα των πεζοδρομίων, ένιωθε ότι γινόταν κακός. Οι πεθαμένες του φιλοδοξίες τον ερέθιζαν. Του χρειάστηκαν ατέλειωτοι μήνες για να σκύψει τους ώμους και να δεχτεί τα βάσανα που τραβάει ένας ασχημάντρας, μια μετριότητα, ο φτωχός. Θέλοντας να ξεφύγει από τους πειρασμούς της κακίας, κατέληξε στην απόλυτη, την ιδανική καλοσύνη, δημιούργησε για τον εαυτό του ένα καταφύγιο αδέκαστης δικαιοσύνης και αλήθειας. Τότε ήταν που έγινε δημοκρατικός. Προσχώρησε στους δημοκρατικούς όπως οι απελπισμένες κοπέλες μπαίνουν στο μοναστήρι. Και μη βρίσκοντας κάποια δημοκρατία αρκετά χλιαρή, αρκετά σιωπηλή για να αποκοιμήσει τα βάσανά του, δημιούργησε μια δικιά του. Τα βιβλία δεν του άρεσαν. Όλο αυτό το μουτζουρωμένο χαρτομάνι που μέσα του ζούσε, του θύμιζε την αναιδέστατη τάξη του, τα μπαλάκια από παπιέ μασέ που του πετούσαν οι αλήτες, το μαρτύριο των ατέλειωτων, στείρων ωρών. Έπειτα τα βιβλία για το μόνο που του μιλούσαν ήταν για εξέγερση, τον έσπρωχναν στην αλαζονία κι εκείνος αισθανόταν μόνο την υπέρτατη ανάγκη για λησμονιά και γαλήνη. Να νανουριστεί, να αποκοιμηθεί, να ονειρευτεί ότι ήταν απόλυτα ευτυχής, ότι ο κόσμος θα τα κατάφερνε, θα την έκτιζε την πόλη της Δημοκρατίας στην οποία ήθελε να ζήσει. Αυτό ήταν το διάλειμμά του, το έργο στο οποίο αιώνια επανερχόταν τις ελεύθερες ώρες του. Δε διάβαζε πια πέρα από τις ανάγκες της διδασκαλίας. Ανέβαινε την οδό Σεν Ζάκ μέχρι τα εξωτερικά βουλεβάρτα, έκανε μια μεγάλη βόλτα κάπου κάπου, επέστρεφε από την πύλη της Ιταλίας. Και σ' όλη τη διάρκεια της διαδρομής, με τα μάτια καρφωμένα στο καρτιέ Μουφτάρ που απλωνόταν στα πόδια του, θέσπιζε ηθικές αξίες, ανθρωπιστικά νομοσχέδια, που θα μετάλλαζαν αυτή την πόλη που υπέφερε σε μια πόλη μακαριότητας.

Το στομάχι του Παρισιού, Εμιλ Ζολά

Στη φωτογραφία η Brignoles


* * * * * * *