οι κονδυλοφόροι

Οι ήρωες αυτού του βιβλίου  είναι όλοι τους κονδυλοφόροι - γράφουν.
Καταρχάς βέβαια διαβάζουν, αγαπούν πολύ το διάβασμα, αγοράζουν βιβλία και περιοδικά, θέλουν να είναι ενήμεροι για τις νέες εκδόσεις και τις κριτικές τους.
Κι όπως σχεδόν κάθε άνθρωπος που διαβάζει πολύ και αγαπάει τα βιβλία, έχουν την ικανότητα, άλλος λίγο κι άλλος πολύ, να γράψουν. Έχουν και την επιθυμία επίσης, άλλος λιγότερο κι άλλος περισσότερο, να γράψουν.
Κι εδώ είναι που ξεκινάει το θέμα του βιβλίου.
Για να γράψεις, λέει, δεν αρκεί μόνο η ικανότητα και η επιθυμία. Θέλει να αποφασίσεις και για τον δρόμο που θα επιλέξεις: θα γράφεις όπως θέλεις, όπως σου  βγαίνει ή όπως ζητάει η αγορά; Θα γράφεις όποτε έχεις έμπνευση ή όποτε χρειάζεσαι λεφτά; Θα γράφεις ότι θέλεις να γράψεις ή ότι σου ζητάνε;

Οι ήρωες.
Ο ένας ελίσσεται, γράφει με τέτοιο τρόπο ώστε να χτίσει δημόσιες σχέσεις, να κερδίσει χρήματα, να μπορέσει να ζήσει καλά. Άλλος γράφει με τον τρόπο που θεωρεί ο ίδιος ότι πρέπει να γράψει, ικανοποιημένος κι ας διαισθάνεται εκ των προτέρων ότι το έργο του δεν θα γίνει αποδεκτό, κι ας ρισκάρει το να πεθάνει από την πείνα.
Κι άλλος προσπαθεί να γράψει αυτό που ζητάει η αγορά, όμως με τόσο κόπο (και γι' αυτό ακριβώς χωρίς καλό αποτέλεσμα) που σχεδόν οδηγείται στην τρέλα.
Άλλος για τη φήμη, άλλος για τα λεφτά, άλλος για τον έρωτα, άλλος για να συντηρήσει την οικογένειά, όλοι πασχίζουν με τα μολύβια και τα χαρτιά.

Δεν μπορώ να χαρακτηρίσω τους Κονδυλοφόρους αριστούργημα γιατί δεν έχει εκείνες τις στιγμές τις μαγικές που νιώθεις ότι κάτι θείο έκανε ο συγγραφέας και σε σήκωσε από το έδαφος. Θα πω όμως την κοινοτοπία ότι είναι ένα βιβλίο που πρέπει να διαβάσει κάθε άνθρωπος που αγαπάει τα βιβλία, το διάβασμα και το γράψιμο.

Βρήκα λίγο από τον εαυτό μου κι από τους φίλους μου μέσα του, την αγάπη για τα βιβλία ως αντικείμενα, την ικανότητα να δοκιμάζουμε τον εαυτό μας στο γράψιμο-παιδιόθεν, την επιθυμία να είμαστε κονδυλοφόροι, κυρίως, πέρα από κάθε τι άλλο που κάνουμε.

Εντυπωσιάστηκα που βρήκα τόσες ομοιότητες ανάμεσα στο 1891 που εκδόθηκε το βιβλίο και στο σήμερα. Μάλλον δεν θα έπρεπε να εκπλαγώ τόσο: η ανθρώπινη ψυχή και οι ανάγκες δεν αλλάζουν με τους αιώνες.

Ποτέ δεν θα πάψει να με εκπλήσσει το γεγονός ότι ο κόσμος του βιβλίου περιλαμβάνει μέσα του τόσα συμφέροντα και δημόσιες σχέσεις. Για κάποιο λόγο (για τον προφανή) θεωρούσα ότι εξ ορισμού έπρεπε να είναι διαφορετικός. Κι όμως.

* Όταν μια φορά έβγαλα την κάρτα μου να πληρώσω σε ένα βιβλιοπωλείο και ρώτησα γατί δεν μου ζήτησαν ταυτότητα, έλαβα την απάντηση Μα ποιος θα έκλεβε μια πιστωτική κάρτα για να πάει να αγοράσει βιβλία; Ε, αυτό.