28.2.07

άνοιξη

(Και καταλήγω-σχετικά με το φεστιβάλ ντοκιμαντέρ-όλο ενθουσιασμό:)

Nά ΄μαι πάλι, με τους πρωινούς καφέδες και τα κουλούρια-κοιτάζοντας-τη-θάλασσα..., με τις ταινίες και τα φεστιβάλ, με όλα αυτά δηλαδή που σε βγάζουν από την καθημερινότητα
(ήτοι δουλειά-σπίτι-φαγητό-σερφάρισμα-ύπνο-δουλειά) και σε βάζουν σε ένα δεκαήμερο ταξίδι στον κόσμο,
που σε βγάζουν από τη δική σου ζωή, και σε βάζουν στις ζωές των άλλων,
που σε βγάζουν από το ψυγείο όπου ζεις και σε βάζουν στην κανονική ζωή, όπου συμβαίνουν πράγματα...

Ε, ναι λοιπόν, ο Μάρτιος έφτασε-ευτυχώς, κι εγώ ενθουσιάστηκα τόσο λαμβάνοντας το newsletter του φεστιβάλ ντοκιμαντέρ, που θέλησα να το μοιραστώ οπωσδήποτε... Έστω και ένας άνθρωπος να ξεκινήσει να παρακολουθεί το φεστιβάλ παρακινούμενος από τον ενθουσιασμό μου, και να νιώθει από δω και πέρα στη ζωή του αυτή την ευφορία που νιώθω από τότε που το ανακάλυψα και το παρακολουθώ, μου αρκεί και με το παραπάνω!

Έχω να πω επίσης ότι, το φεστιβάλ ντοκιμαντέρ-το οποίο για κάποιο λόγο που δεν μπορώ να θυμηθώ πια, μου φαινόταν εντελώς ανάξιο λόγου πριν να το παρακολουθήσω για πρώτη φορά, τώρα πια είναι για μένα πολύ, ΠΟΛΥ πιο σημαντικό κι ενδιαφέρον από το φεστιβάλ μυθοπλασίας του Νοεμβρίου.
Σε αυτήν ακριβώς τη λέξη έγκειται η διαφορά: η μυθοπλασία έχει ηθοποιούς, σκηνικά και σενάρια.
Αυτά, όσο αληθινά και να είναι, σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να συγκριθούν με την πραγματικότητα του ντοκιμαντέρ. Και για μένα, (η οποία έχω ένα κόλλημα προσωπικό με την πραγματικότητα και την κανονικότητα) αυτή η διαφορά είναι τεράστια και ουσιαστική.
Όταν βλέπεις μπροστά σου μια Αληθινή ιστορία που συμβαίνει σε κάποιο σημείο της γης, με τους ίδιους τους ανθρώπους που την έζησαν ή την ζουν, χωρίς φτιασίδια και μακιγιάζ, τότε αυτός ο συγκλονισμός δεν έχει λόγια να περιγραφεί.

Ναι, τις καλύτερες "ταινίες", τις έχω δει στα φεστιβάλ ντοκιμαντέρ του Μαρτίου.





* * * * * * *

6 σχόλια:

Georgios Giannopoulos είπε...

Και εμένα με ενθουσιάζουν οι ταινίες τεκμηρίωσης (=ντοκυμαντέρ) αλλά διαφωνώ σε αυτό που έγραψες:

"Αυτά, όσο αληθινά και να είναι, σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να συγκριθούν με την πραγματικότητα του ντοκιμαντέρ."

Όσο ρεαλιστικό και να είναι μια ταινία τεκμηρίωσης πότε δεν εκφράζει την πραγματικότητα.

Ας πάρουμε για παράδειγμα την φωτογραφία. Μια φωτογραφία είναι ρεαλιστική; Δείχνει την πραγματικότητα; Θα απαντούσα όχι, αφού ο φωτογράφος όχι μόνο έχει απομονώσει μέσα στο παραλληλόγραμμο πλάνο ένα κομμάτι της πραγματικότητας αλλά και σε δεύτερο επίπεδο έχει επέμβει επιλέγοντας τις φωτογραφίες που μας εκθέτει.

Τώρα στον κινηματογράφο: έχουμε πλάνα και κινούμενη εικόνα.. Ο σκηνοθέτης επιλέγει όπως και στην φωτογραφία να βάλει σε ένα παραλληλόγραμμο ένα μέρος της πραγματικότητας. Σε δεύτερο στάδιο επιλέγει μόνο κάποια πλάνα, τα οποία στην συνέχεια τα μοντάρει. Η διαδοχή και μόνο των πλάνων (=μοντάζ) παραμορφώνει την πραγματικότητα. Σε τρίτο στάδιο, μπορεί να βάλει πάνω σε όλα αυτά μουσική.. νέα παραμόρφωση της πραγματικότητας, ας μη συνεχίσω παραπέρα.

Όσο και να προσπαθήσει ένας σκηνοθέτης. Όπως πχ. να χρησιμοποιήσει αρχές "Δόγμα-95" κλπ κλπ πάντα παραμορφώνει την πραγματικότητα.

Εγώ προσωπικά βρίσκω εξαιρετικά ενδιαφέρουσες τις ταινίες τεκμηρίωσης που συνδυάζουν τεκμηρίωση-μυθοπλασία μαζί. Είναι νέο είδος κινηματογράφου που ξεκίνησε με την χρήση της βιντεοκάμερας. Ενδεικτικά αναφέρω τις ταινίες "Αγέλαστος Πέτρα" του Κουτσαφτή, το "ABC Africa, "10" του Άμπας Κιαροστάμι κλπ.

Ανώνυμος είπε...

ggia, όταν γράφεις πως η "Αγέλαστος Πέτρα" συνδυάζει τεκμηρίωση και μυθοπλασία, τί ακριβώς εννοείς;
Έχω αρκετό καιρό που την έχω δει βέβαια, μα δε θυμάμαι το μυθοπλαστικό μέρος της.
Δε θέλω να διαφωνήσω.
Αλλά θα με ενδιέφερε, αν έχεις την ευχέρεια, μια διευκρίνιση.

Georgios Giannopoulos είπε...

Επειδή τυχαίνει και είναι η αγαπημένη ταινία από τις Ελληνικές που έχω δει τα τελευταία χρόνια.

Η ταινία φαίνεται ως μια ταινία τεκμηρίωσης για την Ελευσίνα. Χρησιμοποιεί τον χώρο της Ελευσίνας, τα αρχαία, και τους κατοίκους της αλλά στην πράξη είναι μια ταινία που αναφέρεται στον χρόνο που κυλάει. Ο Κουτσαφτής χρησιμοποιεί τους ανθρώπους που κινηματογραφεί για να να φιλοσοφίσει και δημιουργεί μια μυθοπλασία.

Χωρίς να είμαι ο ειδικός σε ταινίες, αυτή είναι η άποψή μου.

lemon είπε...

ggia, ¨ομολογώ πως δεν είχα σκεφτεί τα πράγματα από την πλευρά που τα παρουσιάζεις... Ενδιαφέρον!
Την "αγέλαστο πέτρα" (δυστυχώς) δεν την έχω δει (ακόμη!).

Ανώνυμος είπε...

ggia, εννοείς δηλαδή πως επειδή χρησιμοποιεί την τεκμηρίωση για να δείξει κάτι υπαρκτό (τον χρόνο που κυλάει, μέσα από τις αλλαγές που επιφέρει, γιατί έτσι έχουμε την αντίληψή του) και να φιλοσοφήσει, "πλάθει μύθο";

Να μου επιτρέψεις να διαφωνήσω.
Μπορεί να οδηγεί τη σκέψη παραπέρα από την επεξεργασία των εικόνων, αλλά ανεξαρτήτως του τρόπου που παρουσιάζονται (σειρά, διάρκεια πλάνων, ηχητική/μουσική επένδυση) και της δεδομένης, αναπόφευκτης παραμόρφωσης που υπόκεινται*, τα γεγονότα που απεικονίζονται παραμένουν γεγονότα.

*Για τους λόγους που αναφέρεις πολύ σωστά. Αλλά που μας οδηγούν να συμπεράνουμε ότι κανένα από τα μέσα που καταγράφουν δεδομένα δεν εκφράζει την πραγματικότητα ποτέ. (Ακόμα περισσότερο, η μνήμη μας φυσικά)

Georgios Giannopoulos είπε...

"Αυτά, όσο αληθινά και να είναι, σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να συγκριθούν με την πραγματικότητα του ντοκιμαντέρ."

Όλα αυτά τα διατύπωσα διαφωνώντας στην γραφή της lemon που βλέπεις παραπάνω.

Δηλαδή διαφωνώντας για την πραγματικότητα του ντοκυμαντέρ.

"τα γεγονότα που απεικονίζονται παραμένουν γεγονότα."

Αυτό δεν ισχύει. Μπορεί η φωτογραφία και ο κινηματογράφος να είναι ρεαλιστικά (στην αποτύπωση) αλλά παρουσιάζουν την πραγματικότητα παραμορφωμένη. Έγραψα κάποιους λόγους.

Για παράδειγμα ας πάρουμε την ταινία "10" του Άμπας Κιαροστάμι. http://www.imdb.com/title/tt0301978/

Εγώ θεωρώ την ταινία ως ταινία τεμπηρίωσης παρόλο που έχει χρησιμοποιήσει ηθοποιούς/μυθοπλασία. Μιλάει μέσα σε 10 ιστορίες για την σύγχρονη γυναίκα στο Ιραν. Δυστηχώς δεν κυκλοφορεί σε DVD στην Ελλάδα και μόνο από download μπορείς να την βρεις ή να την αγοράσεις από εξωτερικό.

Ο Κουτσαφτής κάνει το ανάποδο.. χρησιμοποιεί τεκμηρίωση για να κάνει μυθοπλασία.

Εγώ βρίσκω πολύ ενδιαφέρον τις ταινίες που παίζουν με στα όρια της μυθοπλασία και της τεμπηρίωσης. Και ανέφερα 3 παραδείγματα.