μακρυά, στην Ινδονησία

Σ΄ αυτή τη ζωή, ένα πράγμα μόνο έχουμε (δικό μας), το κουράγιο. Αν δεν έχουμε αυτό, τότε τι αξίζει η ζωή μας?


Pramoedya Ananta Toer (6.2.1925-30.4.2006)





Ο ίδιος στη φυλακή δεν μπορούσε να γράψει, αφού οι δεσμώτες του τού απαγόρευσαν να χρησιμοποιεί χαρτί και μολύβι. Ο τρόπος που αντέδρασε ήταν εκπληκτικός. Ανέπτυξε τη μνημοτεχνική σε τέτοιον βαθμό, ώστε συνέθεσε προφορικά και με τη βοήθεια των άλλων φυλακισμένων απομνημόνευσε, τέσσερα από τα πιο γνωστά του μυθιστορήματα : Αυτή η γη του ανθρώπινου γένους, Τέκνο όλων των εθνών, Βήματα, και Γυάλινο σπίτι.

Το 1979 απελευθερώθηκε, αλλά ως το 1992 έζησε στην Τζακάρτα σε κατ' οίκον περιορισμό, όπου δεν σταμάτησε να γράφει.

Τα γράμματα που έγραφε στην κόρη του δεν του επιτρεπόταν να τα ταχυδρομεί, αυτό όμως δεν τον πτόησε. Τα γράμματα εκείνα αποτέλεσαν αργότερα το υλικό για την αυτοβιογραφία του.

Αυτός ο αλύγιστος άνθρωπος που πέρασε 15 χρόνια στη φυλακή, κατάφερε να διατηρήσει το χιούμορ και το χαμόγελό του ως το τέλος της ζωής του.

Το ΒΗΜΑ, 27/08/2006

* * * * * * *