η μετανάστις

 - Σε βλέπω, έκλαυσες πάλιν, είπεν ο πλοίαρχος. Δικαίωμά σου είναι, τέκνον μου, και κανείς δεν δύναται να σ΄εμποδίσει. Αλλά δι΄όνομα του Θεού, μη παραδίδεσαι ες την απελπισίαν. Σοι αρκεί ό,τι υπέφερες, και θέλεις να υποφέρεις πλειότερον;

- Και εξαρτάται από τον άνθρωπον να υποφέρει ή να μη υποφέρει; είπεν η κόρη σκεπτική.

- Ναι, από τον άνθρωπον εξαρτάται. Διότι ν΄αλλάξει τις τα συμβάντα δεν ημπορεί, αλλ΄ημπορεί να αλλάξει τον εαυτόν του.

- Πώς γίνεται τούτο;

- Να μη ανασκάπτει πλειότερον το κενόν, το οποίον εσχηματίσθη εντός της καρδίας του, αλλά να προσπαθεί μάλιστα να το συγκαλύψει. Μηδέ να ζητεί να μετρήσει το βάθος του κενού τούτου, μεταχειριζόμενος την χείραν του ως βολίδα!

- Να είναι ασυλλόγιστος λοιπόν;

- Να μη παραδίδεται εις την σκέψιν, εις την θλίψιν, εις την μελαγχολίαν. Τι θα εγένετο η ανθρωπότης, αν έκαστος κατεβάλλετο υπό της πρώτης συμφοράς, ήτις τω επέρχεται; Ήθελεν είναι ήδη μηδενισμένη προ αιώνων, και ουδέν θα υπήρχεν. Αλλ΄ η ανθρωπότης είναι τόσο ισχυρά, ώστε τοσαύτα απ΄αιώνων καταστροφαί δεν ηδυνήθησαν, ουδέ θα δυνηθώσι, να την καταβάλλωσιν. Αν τα άτομα αποθνήσκουσιν, αποθνήσκουσιν υποχωρούντα εις τον νόμον της φύσεως, αλλ΄ η ανθρωπότης οφείλει να μείνει.

~ Απόσπασμα από το πρωτόλειο μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη η Μετανάστις (1879).

for our eyes only

και τώρα ένα ποίημα

 

 Τη στιγμή που άκουσα την πρώτη μου ιστορία αγάπης
άρχισα να σε ψάχνω, μη ξέροντας

πόσο άσκοπο ήταν αυτό.

Οι ερωτευμένοι δεν συναντιούνται τελικά κάπου.

Είναι ο ένας μέσα στον άλλον συνέχεια.

Rumi (1207-1273)

 

 

 

~ εδώ στα αγγλικά

εμείς οι θνητοί

Εδώ παρουσιάζονται πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες για έναν "νέο" τρόπο αντιμετώπισης (στην Αμερική αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο) δύο ομάδων ανθρώπων: 
των υπερηλίκων, που έχουν διάφορα, διαφορετικά μεταξύ τους προβλήματα υγείας, λόγω της φθοράς του σώματος από την ηλικία, και των ανθρώπων με ανίατες ασθένειες, που βρίσκονται στα τελευταία στάδια της ζωής τους.
Το κυρίως ερώτημα είναι: έχει νόημα, σ΄αυτά τα στάδια όπου δεν υπάρχει πισωγύρισμα, να προσπαθούμε να θεραπεύσουμε με την ιατρική (η οποία πάντα έχει να προτείνει κάτι επιπλέον) ή είναι καλύτερα να φροντίσουμε για την ηρεμία του ασθενούς, να περάσει δηλαδή το υπολοιπόμενο διάστημα της ζωής του στον δικό του χώρο (υποβοηθούμενος, φυσικά) και κάνοντας ότι δεν θα μπορεί να κάνει ποτέ πια μετά - όπως το να τρώει παγωτό σοκολάτα;

Ανάπτυξη της γηριατρικής: δεν είναι πάντα η χειρουργική αυτό που μπορεί να λύσει το πρόβλημα.

Και, τον πρώτο λόγο στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της ηλικίας και της ανίατης ασθένειας να τον έχει ο ασθενής και όχι ο γιατρός.
Ο γιατρός είναι ο τεχνικός εμπειρογνώμονας. Ο ασθενής είναι ο καταναλωτής. Δουλειά των γιατρών είναι να παρέχουν τις πιο πρόσφατες γνώσεις και δεξιότητες. Δουλειά των ασθενών είναι να παίρνουν τις αποφάσεις.

Ενθουσιάστηκα με αυτό το εξαιρετικό θέμα, ο τρόπος απόδοσής του όμως σε κάποιο σημείο γίνεται κάπως ενοχλητικός και κουραστικός: το να δώσεις ένα-δύο παραδείγματα ασθενών με ονόματα, ηλικίες και ιστορικό είναι και ενδιαφέρον και απαραίτητο, αλλά εδώ υπάρχει πλήθος παραδειγμάτων με υπερβολικά πολλές λεπτομέρειες.

Αυτό το βιβλίο ανοίγει ένα παράθυρο σ΄έναν άλλο τρόπο σκέψης:
Περισσότερη κατανόηση για τους ηλικιωμένους-δε φταίνε που επαναλαμβάνουν τα ίδια και τα ίδια, δεν υπερβάλλουν όταν κουράζονται τόσο εύκολα και γρήγορα, αλλά ακόμα και οι ίδιοι (από μέσα τους, κι ας το βγάζουν έξω με νεύρα και πικρά λόγια) απορούν με το πώς έγιναν έτσι.
(Ξανά) συνειδητοποίηση ότι η (τρομερή) αρρώστια είναι εκεί απέναντι και πλησιάζει σαν χιονοστιβάδα εμάς ή τους δίπλα μας, και μας αφορά.
Και πάνω απ΄όλα αυτό: Το πώς προσπαθούμε να περνάμε το χρόνο μας ίσως εξαρτάται από το πόσο χρόνο θεωρούμε ότι έχουμε.

Batya Gur

Θέλησα να διαβάσω το πρώτο βιβλίο για να δω πώς είναι η ζωή σε ένα κιμπούτς έστω και μέσω μιας αστυνομικής ιστορίας. Απόλαυσα τις πληροφορίες για τα κιμπούτς, την αστυνομική ιστορία, και αγάπησα την Batya Gur η οποία δυστυχώς πέθανε πολύ νωρίς. Μου άρεσε πολύ ο τρόπος που γράφει και αποφάσισα να αναζητήσω και να διαβάσω όσα βιβλία της βρω.

Περίπου δύο χρόνια μετά, βρήκα σχεδόν ταυτόχρονα τα άλλα δύο (εξαντλημένα από την αγορά) βιβλία της που μεταφράστηκαν στα ελληνικά, το πρώτο σ΄ένα παζάρι και το δεύτερο στην δανειστική βιβλιοθήκη της γειτονιάς μου.

Με το δεύτερο βιβλίο μπαίνεις σ΄ένα κύκλο ψυχαναλυτών: πληροφορίες για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το σύστημα (αναλυόμενοι, αναλυτές και επόπτες) κι ένα σωρό ακόμη ενδιαφέρουσες (για μένα, τουλάχιστον) πληροφορίες. Κι όλα αυτά, πάλι μέσω μιας καλοχτισμένης αστυνομικής ιστορίας.

Επόμενος σταθμός, Πανεπιστήμιο.

don't be tired! (2013)

Μια ωραία Ιρανική ταινία του 2013, την συστήνω ανεπιφύλακτα.

Δεν έχει να κάνει με πόλεμο, ανθρώπινα δικαιώματα, οικονομικά προβλήματα και άλλα τέτοια. Έχει να κάνει με τους ανθρώπους.
Με τη σχέση με το σύντροφο (μετά από χρόνια), με τους γονείς και τα παιδιά (όταν πρέπει να συμφιλιωθείς με την απουσία), με τους τρόπους που βρίσκει ο καθένας να πορεύεται, με την αγάπη, τις αναμνήσεις. Με το πώς μπορείς να συνενοηθείς χωρίς τη βοήθεια της γλώσσας. Με τη ζωή που σε πιάνει από το μανίκι και σε σπρώχνει μπροστά.

τσιχρίτος

Εμείς τις ακρίδες τις λέγαμε τσιχρίτος. Δεν μπορώ να θυμηθώ πόσα χρόνια έχω να πω αυτή τη λέξη ή ποιον άλλον άκουγα να τη λέει εκτός από την αδελφή μου και, πιθανώς, τη μαμά μου. Ίσως γι' αυτό πίστευα μέσα μου ότι είναι μια τεχνητή, μια οικογενειακή μας λέξη, που δεν υπάρχει στο λεξικό της πραγματικότητας.

Η αναζήτηση στο google δεν έδωσε παρά αυτό το λινκ - και πάλι καλά, λέω, στο οποίο είδα κι ένα σωρό άλλες λέξεις που χρησιμοποιούσε η γιαγιά μου.

* Η γιαγιά μου πέθανε τον Μάιο του 1974.
* Η έκφραση ήταν "άμον τσιχρίτος" και σήμαινε αδύνατος σαν ακρίδα.
* Τι ωραία που θα ήταν να υπήρχε ένα λεξικό γι΄αυτά.
* Παπαρούνες στην Θηβών φέτος τον Μάρτιο.

φιλικά πυρά

Εξαιρετικό, διαβάστε το!

Με δυό μόνο λόγια: η σχέση ενός ζευγαριού μετά από 37 χρόνια μαζί, η ζωή στο Ισραήλ, και η άποψη του συγγραφέα για "το θέμα": Κρίμα που το κλίμα δεν είναι πιο τραχύ σ΄αυτή τη χώρα, οι άνθρωποι θα ειχαν να παλεύουν με τα στοιχεία της φύσης αντί να αλληλοσκοτώνονται.

* Στην τύχη το διάλεξα, δεν είχα ξαναδιαβάσει Yehoshua και ήθελα να δω πώς είναι. Ευτυχώς για μένα, κυκλοφορούν ακομα πέντε βιβλία του στα ελληνικά.

το κορίτσι με το κόκκινο παλτό

Αυτό το βιβλίο το αγόρασα γιατί ερωτεύτηκα το εξώφυλλό του-κάτι που κάνω εξαιρετικά σπάνια. Άρχισα να το διαβάζω την ίδια μέρα κι ο ενθουσιασμός μου ξεφούσκωσε αμέσως σαν μπαλόνι: είναι page turner-κι εγώ αυτό το έχω για κακό για ένα βιβλίο. Άρχισα και να τρομάζω, να αγχώνομαι, να φοβάμαι, να μη θέλω να πάω παρακάτω-αλλά όλο και πήγαινα (μόνο που με το που νύχτωνε το άφηνα κι έπιανα άλλο βιβλίο). 
Τώρα που τελείωσε το γλυκοκοιτάζω και το χαιδεύω και χαίρομαι που το διάβασα και νοερά δίνω συγχαρητήρια στην συγγραφέα (για την οποία είναι το πρώτο της και το έγραψε μετά από σεμινάριο δημιουργικής γραφής). Νομίζω ότι δεν θα το ξεχάσω ποτέ-όχι για το το σκληρό θέμα με το οποίο καταπιάνεται, όσο για τον τρόπο με τον οποίο το παρουσίασε.

Θέλω να ξέρεις πως όταν κάνεις συγκεκριμένες σκέψεις, σκέψεις που δεν πρέπει να κάνεις, σκέψεις που δεν αντέχεις, τότε να τι πρέπει να κάνεις. Είναι σημαντικό. Πρέπει να το βλέπεις στο μυαλό σου σαν ένα μέρος όπου δεν μπορείς να πας. Ένα μονοπάτι που δεν μπορείς να διασχίσεις, μια πόρτα που δεν μπορείς να διαβείς. Πρέπει να δεις στο μυαλό σου μια μεγάλη ταμπέλα: Απαγορεύεται η είσοδος.

good reads

Δεν ξέρω πόσες φορές έχω διαβάσει αυτό το βιβλίο. Η πιο πρόσφατη ήταν πριν δύο χρόνια, στο πατρικό μου και τότε φεύγοντας το πήρα μαζί μου, εδώ.

Εκείνη τη φορά, για πρώτη φορά, έδωσα μεγάλη προσοχή στις λέξεις που χρησιμοποίησε ο μεταφραστής και σχημάτισα την εντύπωση ότι είχε ζήσει καιρό στο εξωτερικό, γιατί ήταν παλιομοδίτικες και περίεργες. Και να που βρήκα σήμερα ένα εξαιρετικό σύνδεσμο με πληροφορίες για τον Γ.Τσουκαλά!

Το βιβλίο εκδόθηκε το 1971 και το απόκτησα μάλλον γύρω στο 1973.

Η λέξη "ξέρω" είναι γραμμένο παντού ως "ξαίρω", μα όσο κι αν προσπαθώ, δεν μπορώ να θυμηθώ καθόλου να έχω ξαναδεί αυτό τον τρόπο γραφής της.