Dala horse: the making-of

(*) με φόντο τον Πράσινο Ιππότη της 'Αιρις Μέρντοχ

stash buster (*)

(*) στη γλώσσα του πλεξίματος, έργο που γίνεται για να ξεφορτωθεί η πλέκτρια ένα μέρος από το απόθεμα του νήματός της.

λίστα εξαιρετικών βιβλίων (*)

Χάινριχ Μπελ-Ομαδικό πορτρέτο με μια κυρία
Έντμουντ Γκος-Πατέρας και γιός
Patti Smith-Πάτι και Ρόμπερτ
Τζόναθαν Λέθεμ-Οι σκιές του Μπρούκλιν
Gissing George- Οι κονδυλοφόροι
Λεονάρδο Παδούρα-Αιρετικοί
Αbraham B. Yehoshua-Φιλικά πυρά
Pierre Assouline-Ένας Πύργος στη Γερμανία
Ίβο Άντριτς-Το γεφύρι του Δρίνου
Γιγεν Λι-Αντίδοτο στη μοναξιά
Σέρχιο Αλβαρες-35 νεκροί
Τζων Απντάικ-Μες στην ομορφιά των κρίνων
Thomas Wolfe-Γύρνα σπίτι άγγελέ μου
Μέριλιν Ρόμπινσον-Γκίλιαντ
Μέριλιν Ρόμπινσον-Λαιλα
Μέριλιν Ρόμπινσον- Στο σπίτι
Anthony Marra-Aστερισμός ζωτικών φαινομένων
Ροζε ντυ Γκαρ-Οι Τιμπώ
Aντρες Νέουμαν-Ο ταξιδιώτης του αιώνα
Hans Fallada-Μόνος στο Βερολίνο

(*)  που ξεχώρισα μέσα από όσα διάβασα το 2016 - βιβλία το ένα καλύτερο από το άλλο-μα πώς μου έτυχαν όλα μαζί στην ίδια χρονιά; 

another one emergency cowl

ε.

ο γύρος του κόσμου

Ο Κλάους και η Έρικα Μαν (τα δύο πρώτα παιδιά του Τόμας Μαν) έκαναν ένα ταξίδι στα 1927-1928, όταν ήταν 20 και 21 ετών αντίστοιχα.
Η απόφαση ήταν παρορμητική και ο προγραμματισμός ανύπαρκτος: δεν φρόντισαν ούτε για χρήματα, ούτε για συνεννοήσεις, στηρίχθηκαν μόνο στο γεγονός ότι ήταν τα παιδιά του διάσημου συγγραφέα, έτσι ώστε να ανοίγουν πόρτες μπροστά τους και να δανείζονται χρήματα, τα οποία αργότερα επέστρεψε στους δανειστές ο πατέρας τους. Τους στήριξε επίσης η πεποίθησή που είχαν στις ικανότητές τους για επικοινωνία και η νεανική τους ανεμελιά.
Έτσι ξεκίνησαν από το Αμβούργο και μέσω Ηνωμένων Πολιτειών (τις οποίες διέσχισαν τρεις φορές μέσα σε έξι μήνες), Χαβάης, Ιαπωνίας, Κορέας και Ρωσίας, επέστρεψαν στην Γερμανία έχοντας κάνει το γύρο του κόσμου με τα μεταφορικά μέσα εκείνης της εποχής-με τραίνα και βαπόρια, και χωρίς χρονικούς περιορισμούς-ακολουθώντας τις παρορμήσεις της στιγμής.

Στη διάρκεια του ταξιδιού έκαναν ομιλίες σε μεγάλα πανεπιστήμια, γνώρισαν πολλές αμερικανικές και ιαπωνικές πόλεις, έκαναν γνωριμίες και κατανάλωσαν άφθονη βότκα.

Παρόλο που οι περιγραφές τους είναι υπερβολικά περιληπτικές και οι επαφές τους αφορούν κυρίως Γερμανούς των παροικιών του εξωτερικού, αυτό το γραμμένο με ανεμελιά και χιούμορ βιβλίο πετυχαίνει το στόχο του: ο αναγνώστης νιώθει σαν να έκανε όντως το γύρο του κόσμου μέσα σε μερικές ημέρες. Οι νεαροί επίδοξοι συγγραφείς, παρόλο το νεαρό της ηλικίας τους και την επιπολαιότητά τους σχετικά με τα οικονομικά θέματα του ταξιδιού, βλέπουν ξεκάθαρα και σε βάθος, θέματα όπως ο ρατσισμός (*) στις Ηνωμένες Πολιτείες και ο επαρχιωτισμός των μεσοδυτικών Πολιτειών, η γραφειοκρατεία στην νεαρή Ρωσία, το θέατρο με κούκλες στην Ιαπωνία, το dolce farniente στην Χαβάη.

Αυτό που κυρίως ευχαριστήθηκα στο βιβλίο είναι το ταξίδι-σαν να έκανα κι εγώ το γύρο του κόσμου, σε δύο ημέρες, όπως τότε: χωρίς αεροπλάνα, κρατήσεις, χωρίς προγραμματισμό.

(*)

Γιώργος Σεφέρης-Γιώργος Αποστολίδης, Αλληλογραφία 1931-1945

                                                     

                                                       
Έχω διαβάσει (μόλις τις μέτρησα στη βιβλιοθήκη), στην προσπάθειά μου να γνωρίσω τον άνθρωπο Σεφέρη, 8 "αλληλογραφίες" του: με το Γιώργο Κατσίμπαλη, τη Μαρώ Σεφέρη, το Νάνο Βαλαωρίτη, το Ζήσιμο Λορεντζάτο, το Γιώργο Θεοτοκά, τον Αντρέα Καραντώνη, τον Edmund Keeley και το Νάνη Παναγιωτόπουλο.
Αυτή ήταν η ένατη αλληλογραφία. Τι ήταν αυτό που την έκανε ξεχωριστή;

Γράφει στην εισαγωγή του βιβλίου: Για τον Γ.Αποστολίδη η Μαρώ έλεγε: Ήταν ο καλύτερός του φίλος.
Πραγματικά, πουθενά αλλού δεν "άκουσα" τον Σεφέρη να ανοίγει έτσι την καρδιά του σε ένα φίλο, όσο στα γράμματα στο Γιώργο Αποστολίδη. Ένας άλλος Σεφέρης παρουσιάζεται, ο οποίος δηλώνει συχνά, πόσο χρειάζεται τον φίλο του και ανησυχεί γι΄αυτόν.
Λόγω της ιδιαίτερα φιλικής σχέσης τους λοιπόν, στο βιβλίο αυτό πρωταγωνιστής είναι ο Γιώργος Αποστολίδης.

Έτσι, αν βγάλουμε τα ονόματα, το βιβλίο γίνεται ένα μυθιστόρημα για τη ζωή: για το πώς αγαπιούνται οι φίλοι, πώς αναπολούν και τρέφονται με τα όσα όμορφα πέρασαν μαζί, πώς κάνουν σχέδια για το μέλλον που τελικά δεν πραγματοποιούνται ποτέ. Αρρώστιες εμφανίζονται στα ξαφνικά, που τις παλεύουν με δύναμη στην αρχή, και μετά, καθώς γίνεται πιο πολύς ο χρόνος στη ζωή με αρρώστια παρά χωρίς αυτήν, η θλίψη κυριαρχεί, η γλύκα της φιλίας και οι αναμνήσεις. Ζωή ή μυθιστόρημα;



[Σχεδόν συνομήλικοι, γεννημένοι στην Σμύρνη και στην Κωνσταντινούπολη αντίστοιχα, ήρθαν οικογενειακώς στην Ελλάδα στα 14 τους, σπούδασαν στο Παρίσι αλλά γνωρίστηκαν σχετικά αργά-στα 25 τους χρόνια.
Η αλληλογραφία τους, πολύ πυκνή αρχικά-αρχίζει με τον διορισμό του Σεφέρη στο Λονδίνο, παρακολουθεί τις προσωπικές τους σχέσεις και τους γάμους τους, αραιώνει κατά τη διάρκειά των ετών μετά το 1936, όταν ο Αποστολίδης έμεινε για αρκετά χρόνια στην Ελβετία ταλαιπωρούμενος από φυματίωση, και σχεδόν σταματάει (έχουν βρεθεί ελάχιστες επιστολές) από το 1945 και μετά.]

σημειώσεις για τη Λάιλα της Μarilynne Robinson

Η ιστορία της Λάιλα δεν είναι η ιστορία ενός μόνο ανθρώπου. Είναι η ιστορία όλων αυτών των ανθρώπων που η τύχη (!) το φέρνει έτσι ώστε να γεννηθούν σε ένα έξω από την κοινωνία περιβάλλον και να μεγαλώσουν διαφορετικά από αυτό που θεωρείται "κανονικό". 

Μαθαίνουμε την ιστορία της όπως ακριβώς υπάρχει στο μυαλό της, μπερδεμένη κι αποσπασματική, χωρίς ποτέ να μας δίνεται καμία εξήγηση -πρέπει κι εμείς, όπως κι εκείνη, να το πάρουμε απόφαση ότι μερικές απαντήσεις δεν τις μαθαίνεις ποτέ, μαθαίνεις να ζεις έτσι, δίχως τους.

Έχουμε λοιπόν ένα τετράχρονο που μπερδεύεται στα πόδια ενηλίκων, μεθυσμένων, ίσως και ναρκομανών, οι οποίοι όχι μόνο αδιαφορούν για την φροντίδα του, αλλά ενοχλημένοι επιπλέον από το κλάμα του, το κλειδώνουν έξω από το κτήριο στο οποίο ζουν όλοι μαζί. Η μικρή Λάιλα έχει την τύχη (τύχη; ναι, τύχη!) να την κλέψει η σημαδεμένη στο πρόσωπο Ντολ, η οποία από κει και πέρα, για τα επόμενα είκοσι σχεδόν χρόνια, μοιράζεται μαζί με την μικρούλα το τίποτα που έχει -μια περιπλανώμενη, φυγάς κι αυτή. Μοιράζεται όμως κι αυτό: είναι εκεί για την Λάιλα πάντα, μπορεί να μην δίνει απαντήσεις στις ερωτήσεις της, της μαθαίνει όμως να επιβιώνει, να προστατεύεται από τους ανθρώπους, να μένει μακριά από τα πορνεία, να δουλεύει. Την προστατεύει και κυριολεκτικά, από το κρύο και τη μοναξιά, με την αγκαλιά της, πιο μάννα από την μάννα της.

Ταυτόχρονα με την ιστορία της Λάιλα, παρακολουθούμε και τον τρόπο ζωής μιας ομάδας ανθρώπων (πολλών ομάδων που υπήρχαν εκείνη την εποχή, στις Ηνωμένες Πολιτείες): μετακινούμενες ομάδες εργατών. Δεν ήταν κακοποιοί ή απατεώνες, προσπαθούσαν να μην πέφτουν στην παρανομία ακόμα και σε περιόδους μεγάλης ένδειας, ήταν άστεγοι, τραβούσαν για όποιο σημείο της χώρας μάθαιναν ότι χρειάζονται εργατικά χέρια για εποχιακές δουλειές, ζούσαν στο πλάι του δρόμου, σε παρατημένες καλύβες ή κάτω από τα δέντρα, τρέφονταν με άγρια καρότα και λουλούδια(!) όταν δεν έβρισκαν άλλη τροφή. Άνθρωποι σκληροί, μοναχικοί, μαθημένοι να μην κοιτάζουν τον απέναντι στα μάτια για να προστατέψουν το μόνο που είχαν και δεν ήθελαν να χάσουν: την αξιοπρέπειά τους. 

H Λάιλα, χωρίς μόρφωση ή κοινωνικές δεξιότητες, έχει μέσα της την ίδια απορία που έχει και κάποιος που μεγάλωσε μέσα στην "κανονικότητα": γιατί τα πράγματα συμβαίνουν όπως συμβαίνουν;
 
Κάνει αυτή την ερώτηση στον πρεσβυτεριανό πάστορα Τζον Έιμς (την ιστορία του οποίου μαθαίνουμε στο Γκίλιαντ, από τον ίδιο, παντρεμένο πια με την Λάιλα και πατέρα του γιου τους, και σχεδόν ετοιμοθάνατο), κι αυτός ο καλός, βασανισμένος επίσης αν και με άλλο τρόπο (όπως ο καθένας μας, στη ζωή, βασανίζεται με τον έναν ή τον άλλο τρόπο), της λέει:  

υπάρχουν θεολογικές απαντήσεις στο ερώτημά σου, αλλά δεν θα σου τις δώσω, γιατί στην πραγματικότητα ούτε κι εγώ ξέρω γιατί τα πράγματα γίνονται έτσι όπως γίνονται, και δεν θέλω να σου πω ψέματα. 

Όμως, είναι πολύ καλή η ερώτηση που μου έκανες. Ας την σκεφτούμε. 

Με τον πάστορα σύντομα παντρεύονται. 
Όσο κι αν φαίνεται παράξενος αυτός ο ξαφνικός γάμος ανάμεσα σε δύο ανθρώπους μέχρι πρόσφατα ξένους, που αγνοούν ο ένας το παρελθόν του άλλου και έχουν διαφορά ηλικίας 40 χρόνια, η Ρόμπινσον δίνει αυτό το γεγονός με ένα τόσο ιδιαίτερο τρόπο, έτσι που φαίνεται σαν όλα να μπήκαν στη θέση τους.

Δυο άνθρωποι με τόσα χρόνια διαφορά μεταξύ τους, αλλά τόσο όμοιοι στις βαθύτερες σκέψεις τους για τη ζωή, στις αβεβαιότητες, στην μοναξιά τους και στην αντοχή με την οποία έχουν μάθει να δέχονται τα πάντα. Είναι ευχαριστημένοι σαν ο ένας να είναι ένα δώρο για τον άλλον, που δεν το επιθύμησε και δεν το ζήτησε ποτέ. Και στέκουν άφωνοι και έκθαμβοι μπροστά στο γεγονός.

Κοιμούνται μαζί, κάνουν ένα παιδί. Χωρίς πουθενά να αναφέρεται σεξ ή πάθος, λέει η Ρόμπινσον:

Αυτός ο ήχος σωμάτων που βολεύονται κάτω απ τα σεντόνια και τα σκεπάσματα πρέπει να είναι ένα από τα καλύτερα πράγματα στον κόσμο.

Η Λάιλα έχει μάθει ανάγνωση και ξεκινάει να μελετήσει τη Βίβλο ώστε να γίνει επαρκής για να βαπτιστεί. 

Ο Σταύρος Ζουμπουλάκης στο επίμετρο του βιβλίου, εξηγεί γιατί η Λάιλα επέλεξε να δώσει βάρος στην ανάγνωση του Ιεζεκιήλ: "Η Λάιλα στις αράδες του διαβάζει τη μοίρα της, τη μοίρα του παρατημένου παιδιού, και την εντολή της ζωής της.

Τη μέρα που γεννήθηκες δε σου κόψαν τον ομφάλιο λώρο ούτε σε πλύναν με νερό για να σε καθάρουν, δε σ΄ έτριψαν με αλάτι ούτε σε σπαργάνωσαν. Κανένα μάτι δε σε λυπήθηκε... αλλά σε πέταξαν στα χωράφια, όταν γεννήθηκες, για τη ζωή σου χωρίς να νοιαστούν.

Εγώ πέρασα από κοντά σου, σε είδα να κυλιέσαι μες στο αίμα σου, κι έτσι στην κατάσταση που βρισκόσουνα σου είπα: Ζήσε!"

Νομίζω ότι το να χαρακτηρίσεις αυτό το βιβλίο λογοτεχνία είναι λίγο. Από την άλλη, δεν ξέρω σε ποια κατηγορία θα το κατέτασσα. Κι ενώ ένας πάστορας και η είσοδος της ηρωίδας μέσα σε μια εκκλησία, είναι ο σκελετός του βιβλίου, σε καμία περίπτωση δεν θα το έλεγα θρησκευτικό ή κατηχητικό. Δε βρίσκω καλύτερο σχόλιο για αυτό το βιβλίο από τα ίδια τα λόγια της Λάιλα σε σχέση με την προσευχή:

Αν ποτέ προσευχόταν, θα ήταν για εκείνη την εποχή και για όλους εκείνους τους ανθρώπους που πρέπει να αναρωτιόνταν τι είχαν πάθει, τι είχαν κάνει για να στερηθούν ακόμα κι έναν καλό ύπνο τη νύχτα, τη μόνη τους παρηγοριά. Θα ζητούσε γαλήνη για τον καθένα τους, πρώτα απ΄ όλα για τους χειρότερους, για τους πιο πικραμένους.

μες στην ομορφιά των κρίνων

" Μητέρα, είναι τόσο δυσάρεστο να έχεις αληθινούς ανθρώπους επί σκηνής! Μιλάνε όλοι τόσο δυνατά και πάντα ανησυχώ μήπως κάνει κάποιος κανένα λάθος! Με τον κινηματογράφο, όλα γίνονται στην εντέλεια και είναι πάντα τα ίδια! Και δεν είσαι αναγκασμένος να βάλεις τα καλά σου για να πας! "

(του Τζων Απντάικ)

Απάντηση στον αντινομάρχη Zhang

 

Τελευταία αγαπώ μόνο την ησυχία

βιοτικές μέριμνες δεν αγγίζουν την καρδιά

ενδοσκοπώ χωρίς σχέδια μακρόχρονα

γνώση του κενού, επιστροφή στο αρχαίο δάσος

πευκάνεμος φυσά χαλαρώνοντας τη ζώνη

φεγγάρι βουνίσιο λάμπει και παίζω το λαούτο

ρωτάς γιατί η ζωή είναι έτσι

το τραγούδι του ψαρά μπαίνει βαθιά στον κόλπο.

 

~ ποίημα του Wei Wang από το βιβλίο Κείμενα Περί Ζωγραφικής

ένα πρωί, νωρίς

Και το παραπάτημά της δεν ήταν απώλεια της ισορροπίας της, αλλά μάλλον η προσπάθειά της να κρατηθεί όρθια σ΄έναν κόσμο ασταθή.

Πολύ (πολύ όμως, όχι απλά πολύ) ωραίο βιβλίο. Σχεδόν από την αρχή, χωρίς να έχω καταλάβει ακόμα και τώρα που τελείωσε, τον ακριβή λόγο, μου έφερνε συνέχεια στο μυαλό ένα άλλο βιβλίο που διάβασα στα αγγλικά αλλά είδα πρόσφατα ότι μεταφράστηκε και στα ελληνικά, το Όλο το φως που δεν μπορούμε να δούμε - ένα ακόμα εξαιρετικό βιβλίο.

[Πού τις βρίσκουν άραγε αυτές τις ιστορίες οι συγγραφείς τους; Τόσο παραμύθια, κι όμως άλλο τόσο αδύνατον να μην έχουν συμβεί στην πραγματικότητα. Δεν μπορεί να είναι ιστορίες της φαντασίας αυτές...]

Δεν θα γράψω για την υπόθεση, την οποία μπορείτε να δείτε στο οπισθόφυλλο, δεν θα πω για το αν κυλάει όμορφα η ανάγνωση ή όχι, ούτε για το αν μπορείς να το αφήσεις εύκολα από τα χέρια σου ή αν σε συγκινεί μέχρι δακρύων. Θα αντιγράψω, μόνο, μερικά αποσπάσματα.

Δεν είναι εκπληκτικό, που ένας τόσος δα μικροσκοπικός κόκκος, ξεφεύγοντας από τη θέση του, μπορεί να παραμορφώσει την εικόνα που έχει ένας άνθρωπος για την πραγματικότητα;

Διάβαζα κι έβλεπα με το νου μου ένα ανακάτεμα απ΄όλες τις σκηνές της Ρώμης που έχω δει σε ταινίες, με δυνατό ήλιο, με σκοτεινά στενά, με εσπρεσάκια και συντριβάνια μ΄αγάλματα. Μου ήρθε όρεξη να δω ξανά το Caro Diario με τον Nanni Moretti να τριγυρίζει με τη βέσπα καλοκαίρι μεσημέρι στην έρημη Ρώμη, τον Βιτόριο Γκάσμαν στο καμπριολέ του στην άδεια Ρώμη τον Αύγουστο στο Il Sorpasso, τις νύχτες (με μουσική, και τα έρημα μεσημέρια-και τα αγάλματα) στο La grande bellezza.

Έρχεται κάποια στιγμή στη ζωή μας, που ότι κι αν μας έχει συμβεί, ότι κι αν έχουμε πάθει ή υποφέρει, πρέπει να τα χώσουμε όλα στον σάκο μας, να τον σηκώσουμε και να τον κουβαλήσουμε στην πλάτη μας. Να συνεχίσουμε τον δρόμο μας.

Τελευταία but not least παρατήρηση: μια επιτυχημένη ισορροπία υπέροχου εξώφυλλου και περιεχομένου.

η νύχτα της χρυσής πεταλούδας

(σημειώσεις)
Η αποκαλούμενη "Διχοτόμηση" του 1947 ήταν που οδήγησε στη δημιουργία του κράτους του Πακιστάν: έγιναν μεγάλες μετακινήσεις πληθυσμών έτσι ώστε οι ινδουιστές και οι σιχ να μαζευτούν στην Ινδία και οι μουσουλμάνοι στο Πακιστάν (και αυτό προκάλεσε έναν άγνωστο, τεράστιο αριθμό θυμάτων).
Η ιστορία του Αφλατούν-του Πλάτωνα, τον οποίο οι πολιτικές αλλαγές που έγιναν όταν ήταν παιδί, σημάδεψαν για ολόκληρη τη ζωή του.
Μια γυναίκα που την πάντρεψαν με το Κοράνι για να χάσει τα δικαιώματά της στην πατρική κληρονομιά (κάτι που συνηθιζόταν στις πλούσιες οικογένειες, παρά την αντίθεση της θρησκείας).
Μια παρέα φίλων που η ζωή τους χωρίζει και, αναπάντεχα, μετά από σαράντα πέντε χρόνια, τους ξαναφέρνει κοντά. Αλλά, όπως λέει ο ποιητής Φαιζ, αγαπημένη, μη γυρεύεις ξανά την παλιά αγάπη,
στον κόσμο υπάρχουν άλλα βάσανα πέρα από τον καημό της αγάπης.
Η ιστορία μιας οικογένειας κινέζων μουσουλμάνων από το Γιουναν (ποιος να το ήξερε ότι υπάρχει τόσο μεγάλο ποσοστό μουσουλμάνων στην Κίνα;) που μετοίκησε πριν από εκατό χρόνια στο Πακιστάν.
Το Όνειρο του κόκκινου δωματίου του Τσάο Σουετσιίν, ένα σπουδαίο κινέζικο μυθιστόρημα του τέλους του 18ου αιώνα.
Το Δαμάσκηνο στο χρυσό Βάζο, από τα ερωτικά αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Πόσες αποκαλύψεις σ΄αυτό το βιβλίο.

σφαιρικά κάτοπτρα, επίπεδοι φόνοι

1950
Μια αγγλίδα καθηγήτρια Βυζαντινής Ιστορίας-ειδική στην ίδρυση του βασιλείου της Κύπρου, ένας γάλλος καθηγητής Παλαιογραφίας-ειδικός στα μεσαιωνικά χειρόγραφα του αραβικού τόξου, ένας νεαρός έλληνας, λαμπρό μαθηματικό μυαλό, που το αριστερό παρελθόν της οικογενείας του δεν του επέτρεψε να διαπρέψει στα μεγάλα πανεπιστημιακά ιδρύματα του εξωτερικού.
Καλούνται στην Κύπρο ως ειδικοί για να γνωμοδοτήσουν πάνω σ΄ένα σπάνιο χειρόγραφο που ανακαλύφθηκε στην Μονή Σταυροβουνίου.

1191
Η Εστεφάνα, μορφωμένη γιατρός από την Κόρντοβα, κόρη του πρεσβευτή του βασιλιά της Ναυάρας, συνοδεύει ως κυρία των τιμών την πριγκίπισσα Βερεγγάρα στο ταξίδι της προς την Κύπρο όπου θα γίνει ο γάμος της με τον Ριχάρδο της Αγγλίας, τον λεοντόκαρδο.
Ο Αλέξιος, ένας νεαρός ιερομόναχος της Μονής Σταυροβουνίου, ορφανό που μεγάλωσε μέσα στη μονή, επίσης γιατρός, και μαθηματικός.

Το χειρόγραφο
Το Κιτάπ αλ Μαναζίρ (το εγχειρίδιο της οπτικής) που χάρισε στην Εστεφάνα ο δάσκαλός της Ίμπν αλ Χαιτάμ για να το μεταφράσει από τα αραβικά στα λατινικά ώστε να γίνει ευρύτερα γνωστό στον κόσμο.

Αυτή η απόλυτη ευτυχία άγγιζε τα όρια της ύβρης και δεν θα μπορούσε να κρατήσει για πάντα.

Ε λοιπόν κάποιοι πεθαίνουν.
Κάποιος δολοφονείται στην έπαυλη του Λεόντιου της Αμαθούντος στην Κύπρο, όπου φιλοξενείται όλη η αυλή του Ριχάρδου μέχρι την μετάβασή της στην Ιερουσαλήμ (κατά τη διάρκεια της τρίτης σταυροφορίας).
Κάποιος δολοφονείται στο χωριό Μπέλα Παίς όπου έχουν συγκεντρωθεί οι εμπειρογνώμονες μελετητές του χειρογράφου.

Ιστορία, αστυνομική πλοκή και μαθηματικά (αυτό το βιβλίο μοιάζει να έχει γραφτεί για μένα).
Ένας συνδυασμός αγαπημένων αναγνωσμάτων: συνταγές για θεραπείες με βότανα όπως στον Ματίας Αλμοσίνο, αραβικά χειρόγραφα και πόλεις της Ισπανίας όπως στον Ταρίκ Αλί, ιστορικά πρόσωπα που ζωντανεύουν όπως στις ιστορίες του Κώστα Κυριαζή για το Βυζάντιο, μαθηματικά όπως στο Θεώρημα του παπαγάλου. Και ο Λώρενς Νταρελ αυτοπροσώπως ανάμεσα στους πρωταγωνιστές! 

* Ο Τεύκρος Μιχαηλίδης κλείνει πονηρά το μάτι στον αναγνώστη σε πολλά σημεία, όπως όταν αναφέρεται στην πολιτική κατάσταση της ελλάδας του ΄50, στους τρόπους τον άγγλων και στις πολιτικές θέσεις τους στην Κύπρο.

amers (απόσπασμα) - δοκιμή μετάφρασης

* με αφορμή μια κουβέντα μας στη λέσχη μετάφρασης Booktravelers 

 Σ΄αυτό το βιβλίο των εκδόσεων Γαβριηλίδη παρουσιάζεται η μετάφραση ορισμένων αποσπασμάτων της συλλογής Amers του Saint-John Perse από τον Γιώργο Σεφέρη, και επίσης γίνεται μια προσπάθεια ανάλυσης και συσχετισμού της ζωής και του έργου τους.

Στην πραγματικότητα τα αποσπάσματα καταλαμβάνουν μόνο 20 σελίδες, σε μια δίγλωσση παρουσίασή, ενώ

το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου το καταλαμβάνει η εισαγωγή-παρουσίαση της Μαίη Σεχάμπ, με βιογραφικά στοιχεία των δύο ποιητών και σχόλια πάνω σ΄αυτά και στο έργο τους.

Στο τέλος του βιβλίου υπάρχει λεπτομερέστατο πολυσέλιδο κι ενδιαφέρον βιογραφικό του Saint-John Perse, καθώς και δύο ενότητες με τις πολύ ενδιαφέρουσες επικεφαλίδες:

- Ο "Saint-John Perse" στη βιβλιοθήκη του Γιώργου Σεφέρη, και

- Ο "Γιώργος Σεφέρης" στη βιβλιοθήκη του Saint-John Perse.

Ακολουθούν αποσπάσματα από το βιβλίο, σχεδόν κατά λέξη:

Κοινός παρονομαστής τους [των δύο ποιητών] είναι συνήθως ο συνδυασμός-ή μάλλον ο αδύνατος συνδυασμός της ποιητικής και της διπλωματικής ιδιότητας.

Πιστεύουν και οι δύο στην δύναμη της ποίησης, διάγουν βίο μοναχικό, γεννήθηκαν μακριά από το κέντρο (πέρασαν την παιδική τους ηλικία στην περιφέρεια της πατρίδας τους, στη Γουαδελούπη ο Saint-John Perce και στη Σκαλα, τις αρχαίες Κλαζομενές, ο Σεφέρης), πράγμα που διαμόρφωσε μέσα τους μια αίσθηση ετερότητας μέσα στον πολιτισμό στον οποίο εντασσόταν ο καθένας. 

Ήρθαν στην μητροπολιτική πατρίδα τους σε ηλικία γύρω στα 12-14 και αισθάνονταν διαφορετικοί [από τους ντόπιους] όσον αφορά το γλωσσικό τους ιδίωμα.

Ακολούθησαν με βαριά καρδιά το δρόμο των νομομαθών πατεράδων τους.

Εμφανίζουν σημάδια διάστασης ανάμεσα στη μυστική ζωή του πνεύματος και τη βιοποριστική τους απασχόληση.

Τελειώνουν τις σπουδές τους, ζουν και οι δυο για κάποιο διάστημα στην Αγγλία, διορίζονται και οι δυο στο διπλωματικό σώμα της πατρίδας τους και η διάστασή αυτή γίνεται πραγματικός διχασμός - από τη μια μεριά υπάρχει ο διπλωμάτης και από την άλλη ο ποιητής.

Η έντονη και μυστική αυτή ζωή του πνεύματος, ωστόσο, δεν εμποδίζει ούτε τον Saint-John Perse, ούτε τον Σεφέρη, να ασκούν τα καθήκοντα που απορρέουν από την υψηλή δημόσια θέση τους.

Η μοναδική τους συνάντηση γίνεται τον Ιανουάριο του 1957 στην Ουάσιγκτον.

Ο πολιτικός κόσμος αγνόησε τους ευσυνείδητους αυτούς διπλωμάτες στη διάρκεια της σταδιοδρομίας τους  και μάλιστα

- ο Πρόεδρος της δημοκρατίας απαγόρευσε στη Γαλλική Ακαδημία να συγχαρεί τον Saint-John Perse εν ονόματι του γαλλικού λάου, σύμφωνα με την παράδοση, το 1960 που βραβεύτηκε με Νόμπελ, ενώ

- κανένας επίσημος δεν περίμενε τον Σεφέρη στο αεροδρόμιο όταν επέστρεψε από την βράβευσή του με Νόμπελ στην Στοκχόλμη, το 1963.

Επέλεξαν ψευδώνυμο και δήλωσαν πως η προσωπική τους ζωή είναι ανάξια λόγου σε σχέση με το έργο τους, και ως άτομα παρέμειναν στην σκιά.

τρόποι να γυρίζεις σπιτι, του Alejandro Zambra

(μερικές σημειώσεις)
Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε τέσσερα κομμάτια: Στο πρώτο και στο τρίτο "παίζουν" οι ήρωες του βιβλίου που γράφει ο (ήρωας του βιβλίου που διαβάζουμε, ο οποίος είναι) συγγραφέας, ενώ στο δεύτερο και στο τέταρτο μέρος ο συγγραφέας γράφει ημερολογιακά για την ζωή του. Όμως είναι σαν να μην έχουμε δύο ιστορίες αλλά μία, γιατί 

Και μόλο που θέλουμε ν΄αφηγούμαστε ιστορίες άλλων, πάντα καταλήγουμε να αφηγούμαστε τη δική μας.

Η αφήγηση ξεκινάει και τελειώνει με δύο σεισμούς στην Χιλή, οι οποίοι απέχουν μεταξύ τους είκοσι χρόνια, ενώ ενδιάμεσα παρεμβάλλονται η ενηλικίωση του συγγραφέα, η σχέση με τους γονείς του, η σχέση με την πρώην γυναίκα του, την αδελφή του, το γράψιμο, την πολιτική. Και φαινομενικά σαν φόντο αλλά στην πραγματικότητα σαν πρωταγωνιστής, η (ταραγμένη) ιστορία της χώρας από το 1985 έως το 2005 και ο (τόσο διαφορετικός) τρόπος που την βίωσαν άνθρωποι στις ίδιες γειτονιές και στις ίδιες οικογένειες. 

Αλλά αυτό ακριβώς, το ότι δε νιώθω ενοχές, το νιώθω σαν ενοχή.

Δεν ειναι ένα βιβλίο ενηλικίωσης, δεν ειναι ένα πολιτικό βιβλίο, δεν είναι ένα απλο μυθιστόρημα. Για μένα ήταν μια ευκαιρία να ταξιδέψω στην ιστορία της Χιλής. Και σαν να είδα μια ακόμη ταινία.

Καμιά φορά χρειάζεται να φοράμε τα ρούχα των γονιών μας και να κοιταζόμαστε στον καθρέφτη για πολλή ώρα.

Το Γαιδούρι του Μελανοδοχείου (*)

Αυτό το ζώο, που είναι συνηθισμένο στο Βορρά, είναι τέσσερις ή πέντε ίντσες μακρύ. Τα μάτια του έχουν χρώμα πορφυρό και το τρίχωμά του είναι κατάμαυρο, μεταξωτό κι απαλό σαν μετάξι. Χαρακτηρίζεται από ένα περίεργο ένστικτο-του αρέσει η σινική μελάνη. Όταν κάτσει κάποιος να γράψει, κάθεται σταυροπόδι κοντά του με το ένα μπροστινό πόδι απλωμένο πάνω στ΄άλλο, περιμένοντας μέχρι να τελειώσει το γράψιμο. Τότε πίνει ότι έχει απομείνει απ΄το μελάνι. Κι ύστερα κάθεται στα πισινά του πόδια ήσυχο κι ικανοποιημένο.
                                                                                               Βαγκ Ται-Χαι (1791)

(*) Χόρχε Λουίς Μπόρχες, Το βιβλίο των φανταστικών όντων, μετάφραση Γιώργος Βέης, εκδόσεις Libro (1983)

σήμερα σε μπλε

μισοτελειωμένος σκούφος και μισοαρχινισμένο κασκόλ, 

σε χριστουγεννιάτικο φόντο

damask rose

Αυτό το όνομα του νήματος να είναι άραγε από έναν κρυφό κήπο στη Δαμασκό όπου το βαρύ άρωμα των τριαντάφυλλων ζαλίζει περισσότερο από τη ζέστη,
ή από τα ρόδινα πέταλα της ανθισμένης δαμασκηνιάς στην Ιαπωνία;

η μετανάστις

 - Σε βλέπω, έκλαυσες πάλιν, είπεν ο πλοίαρχος. Δικαίωμά σου είναι, τέκνον μου, και κανείς δεν δύναται να σ΄εμποδίσει. Αλλά δι΄όνομα του Θεού, μη παραδίδεσαι ες την απελπισίαν. Σοι αρκεί ό,τι υπέφερες, και θέλεις να υποφέρεις πλειότερον;

- Και εξαρτάται από τον άνθρωπον να υποφέρει ή να μη υποφέρει; είπεν η κόρη σκεπτική.

- Ναι, από τον άνθρωπον εξαρτάται. Διότι ν΄αλλάξει τις τα συμβάντα δεν ημπορεί, αλλ΄ημπορεί να αλλάξει τον εαυτόν του.

- Πώς γίνεται τούτο;

- Να μη ανασκάπτει πλειότερον το κενόν, το οποίον εσχηματίσθη εντός της καρδίας του, αλλά να προσπαθεί μάλιστα να το συγκαλύψει. Μηδέ να ζητεί να μετρήσει το βάθος του κενού τούτου, μεταχειριζόμενος την χείραν του ως βολίδα!

- Να είναι ασυλλόγιστος λοιπόν;

- Να μη παραδίδεται εις την σκέψιν, εις την θλίψιν, εις την μελαγχολίαν. Τι θα εγένετο η ανθρωπότης, αν έκαστος κατεβάλλετο υπό της πρώτης συμφοράς, ήτις τω επέρχεται; Ήθελεν είναι ήδη μηδενισμένη προ αιώνων, και ουδέν θα υπήρχεν. Αλλ΄ η ανθρωπότης είναι τόσο ισχυρά, ώστε τοσαύτα απ΄αιώνων καταστροφαί δεν ηδυνήθησαν, ουδέ θα δυνηθώσι, να την καταβάλλωσιν. Αν τα άτομα αποθνήσκουσιν, αποθνήσκουσιν υποχωρούντα εις τον νόμον της φύσεως, αλλ΄ η ανθρωπότης οφείλει να μείνει.

~ Απόσπασμα από το πρωτόλειο μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη η Μετανάστις (1879).

for our eyes only

και τώρα ένα ποίημα

 

 Τη στιγμή που άκουσα την πρώτη μου ιστορία αγάπης
άρχισα να σε ψάχνω, μη ξέροντας

πόσο άσκοπο ήταν αυτό.

Οι ερωτευμένοι δεν συναντιούνται τελικά κάπου.

Είναι ο ένας μέσα στον άλλον συνέχεια.

Rumi (1207-1273)

 

 

 

~ εδώ στα αγγλικά

εμείς οι θνητοί

Εδώ παρουσιάζονται πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες για έναν "νέο" τρόπο αντιμετώπισης (στην Αμερική αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο) δύο ομάδων ανθρώπων: 
των υπερηλίκων, που έχουν διάφορα, διαφορετικά μεταξύ τους προβλήματα υγείας, λόγω της φθοράς του σώματος από την ηλικία, και των ανθρώπων με ανίατες ασθένειες, που βρίσκονται στα τελευταία στάδια της ζωής τους.
Το κυρίως ερώτημα είναι: έχει νόημα, σ΄αυτά τα στάδια όπου δεν υπάρχει πισωγύρισμα, να προσπαθούμε να θεραπεύσουμε με την ιατρική (η οποία πάντα έχει να προτείνει κάτι επιπλέον) ή είναι καλύτερα να φροντίσουμε για την ηρεμία του ασθενούς, να περάσει δηλαδή το υπολοιπόμενο διάστημα της ζωής του στον δικό του χώρο (υποβοηθούμενος, φυσικά) και κάνοντας ότι δεν θα μπορεί να κάνει ποτέ πια μετά - όπως το να τρώει παγωτό σοκολάτα;

Ανάπτυξη της γηριατρικής: δεν είναι πάντα η χειρουργική αυτό που μπορεί να λύσει το πρόβλημα.

Και, τον πρώτο λόγο στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της ηλικίας και της ανίατης ασθένειας να τον έχει ο ασθενής και όχι ο γιατρός.
Ο γιατρός είναι ο τεχνικός εμπειρογνώμονας. Ο ασθενής είναι ο καταναλωτής. Δουλειά των γιατρών είναι να παρέχουν τις πιο πρόσφατες γνώσεις και δεξιότητες. Δουλειά των ασθενών είναι να παίρνουν τις αποφάσεις.

Ενθουσιάστηκα με αυτό το εξαιρετικό θέμα, ο τρόπος απόδοσής του όμως σε κάποιο σημείο γίνεται κάπως ενοχλητικός και κουραστικός: το να δώσεις ένα-δύο παραδείγματα ασθενών με ονόματα, ηλικίες και ιστορικό είναι και ενδιαφέρον και απαραίτητο, αλλά εδώ υπάρχει πλήθος παραδειγμάτων με υπερβολικά πολλές λεπτομέρειες.

Αυτό το βιβλίο ανοίγει ένα παράθυρο σ΄έναν άλλο τρόπο σκέψης:
Περισσότερη κατανόηση για τους ηλικιωμένους-δε φταίνε που επαναλαμβάνουν τα ίδια και τα ίδια, δεν υπερβάλλουν όταν κουράζονται τόσο εύκολα και γρήγορα, αλλά ακόμα και οι ίδιοι (από μέσα τους, κι ας το βγάζουν έξω με νεύρα και πικρά λόγια) απορούν με το πώς έγιναν έτσι.
(Ξανά) συνειδητοποίηση ότι η (τρομερή) αρρώστια είναι εκεί απέναντι και πλησιάζει σαν χιονοστιβάδα εμάς ή τους δίπλα μας, και μας αφορά.
Και πάνω απ΄όλα αυτό: Το πώς προσπαθούμε να περνάμε το χρόνο μας ίσως εξαρτάται από το πόσο χρόνο θεωρούμε ότι έχουμε.

Batya Gur

Θέλησα να διαβάσω το πρώτο βιβλίο για να δω πώς είναι η ζωή σε ένα κιμπούτς έστω και μέσω μιας αστυνομικής ιστορίας. Απόλαυσα τις πληροφορίες για τα κιμπούτς, την αστυνομική ιστορία, και αγάπησα την Batya Gur η οποία δυστυχώς πέθανε πολύ νωρίς. Μου άρεσε πολύ ο τρόπος που γράφει και αποφάσισα να αναζητήσω και να διαβάσω όσα βιβλία της βρω.

Περίπου δύο χρόνια μετά, βρήκα σχεδόν ταυτόχρονα τα άλλα δύο (εξαντλημένα από την αγορά) βιβλία της που μεταφράστηκαν στα ελληνικά, το πρώτο σ΄ένα παζάρι και το δεύτερο στην δανειστική βιβλιοθήκη της γειτονιάς μου.

Με το δεύτερο βιβλίο μπαίνεις σ΄ένα κύκλο ψυχαναλυτών: πληροφορίες για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το σύστημα (αναλυόμενοι, αναλυτές και επόπτες) κι ένα σωρό ακόμη ενδιαφέρουσες (για μένα, τουλάχιστον) πληροφορίες. Κι όλα αυτά, πάλι μέσω μιας καλοχτισμένης αστυνομικής ιστορίας.

Επόμενος σταθμός, Πανεπιστήμιο.

don't be tired! (2013)

Μια ωραία Ιρανική ταινία του 2013, την συστήνω ανεπιφύλακτα.

Δεν έχει να κάνει με πόλεμο, ανθρώπινα δικαιώματα, οικονομικά προβλήματα και άλλα τέτοια. Έχει να κάνει με τους ανθρώπους.
Με τη σχέση με το σύντροφο (μετά από χρόνια), με τους γονείς και τα παιδιά (όταν πρέπει να συμφιλιωθείς με την απουσία), με τους τρόπους που βρίσκει ο καθένας να πορεύεται, με την αγάπη, τις αναμνήσεις. Με το πώς μπορείς να συνενοηθείς χωρίς τη βοήθεια της γλώσσας. Με τη ζωή που σε πιάνει από το μανίκι και σε σπρώχνει μπροστά.

τσιχρίτος

Εμείς τις ακρίδες τις λέγαμε τσιχρίτος. Δεν μπορώ να θυμηθώ πόσα χρόνια έχω να πω αυτή τη λέξη ή ποιον άλλον άκουγα να τη λέει εκτός από την αδελφή μου και, πιθανώς, τη μαμά μου. Ίσως γι' αυτό πίστευα μέσα μου ότι είναι μια τεχνητή, μια οικογενειακή μας λέξη, που δεν υπάρχει στο λεξικό της πραγματικότητας.

Η αναζήτηση στο google δεν έδωσε παρά αυτό το λινκ - και πάλι καλά, λέω, στο οποίο είδα κι ένα σωρό άλλες λέξεις που χρησιμοποιούσε η γιαγιά μου.

* Η γιαγιά μου πέθανε τον Μάιο του 1974.
* Η έκφραση ήταν "άμον τσιχρίτος" και σήμαινε αδύνατος σαν ακρίδα.
* Τι ωραία που θα ήταν να υπήρχε ένα λεξικό γι΄αυτά.
* Παπαρούνες στην Θηβών φέτος τον Μάρτιο.

φιλικά πυρά

Εξαιρετικό, διαβάστε το!

Με δυό μόνο λόγια: η σχέση ενός ζευγαριού μετά από 37 χρόνια μαζί, η ζωή στο Ισραήλ, και η άποψη του συγγραφέα για "το θέμα": Κρίμα που το κλίμα δεν είναι πιο τραχύ σ΄αυτή τη χώρα, οι άνθρωποι θα ειχαν να παλεύουν με τα στοιχεία της φύσης αντί να αλληλοσκοτώνονται.

* Στην τύχη το διάλεξα, δεν είχα ξαναδιαβάσει Yehoshua και ήθελα να δω πώς είναι. Ευτυχώς για μένα, κυκλοφορούν ακομα πέντε βιβλία του στα ελληνικά.

το κορίτσι με το κόκκινο παλτό

Αυτό το βιβλίο το αγόρασα γιατί ερωτεύτηκα το εξώφυλλό του-κάτι που κάνω εξαιρετικά σπάνια. Άρχισα να το διαβάζω την ίδια μέρα κι ο ενθουσιασμός μου ξεφούσκωσε αμέσως σαν μπαλόνι: είναι page turner-κι εγώ αυτό το έχω για κακό για ένα βιβλίο. Άρχισα και να τρομάζω, να αγχώνομαι, να φοβάμαι, να μη θέλω να πάω παρακάτω-αλλά όλο και πήγαινα (μόνο που με το που νύχτωνε το άφηνα κι έπιανα άλλο βιβλίο). 
Τώρα που τελείωσε το γλυκοκοιτάζω και το χαιδεύω και χαίρομαι που το διάβασα και νοερά δίνω συγχαρητήρια στην συγγραφέα (για την οποία είναι το πρώτο της και το έγραψε μετά από σεμινάριο δημιουργικής γραφής). Νομίζω ότι δεν θα το ξεχάσω ποτέ-όχι για το το σκληρό θέμα με το οποίο καταπιάνεται, όσο για τον τρόπο με τον οποίο το παρουσίασε.

Θέλω να ξέρεις πως όταν κάνεις συγκεκριμένες σκέψεις, σκέψεις που δεν πρέπει να κάνεις, σκέψεις που δεν αντέχεις, τότε να τι πρέπει να κάνεις. Είναι σημαντικό. Πρέπει να το βλέπεις στο μυαλό σου σαν ένα μέρος όπου δεν μπορείς να πας. Ένα μονοπάτι που δεν μπορείς να διασχίσεις, μια πόρτα που δεν μπορείς να διαβείς. Πρέπει να δεις στο μυαλό σου μια μεγάλη ταμπέλα: Απαγορεύεται η είσοδος.

good reads

Δεν ξέρω πόσες φορές έχω διαβάσει αυτό το βιβλίο. Η πιο πρόσφατη ήταν πριν δύο χρόνια, στο πατρικό μου και τότε φεύγοντας το πήρα μαζί μου, εδώ.

Εκείνη τη φορά, για πρώτη φορά, έδωσα μεγάλη προσοχή στις λέξεις που χρησιμοποίησε ο μεταφραστής και σχημάτισα την εντύπωση ότι είχε ζήσει καιρό στο εξωτερικό, γιατί ήταν παλιομοδίτικες και περίεργες. Και να που βρήκα σήμερα ένα εξαιρετικό σύνδεσμο με πληροφορίες για τον Γ.Τσουκαλά!

Το βιβλίο εκδόθηκε το 1971 και το απόκτησα μάλλον γύρω στο 1973.

Η λέξη "ξέρω" είναι γραμμένο παντού ως "ξαίρω", μα όσο κι αν προσπαθώ, δεν μπορώ να θυμηθώ καθόλου να έχω ξαναδεί αυτό τον τρόπο γραφής της.

Τα λημέρια του λύκου

Αυτό το βιβλίο είναι σαν να βλέπεις ταινία: αυτή η αίσθηση δημιουργείται από τον καταιγισμό από πρόσωπα (και ονόματα) που εμφανίζονται ξαφνικά, "παίζουν" για λίγο και μετά εξαφανίζονται για να εμφανιστούν κάπου παρακάτω στην αφήγηση-ή και ποτέ ξανά. Αυτό βρήκα να είναι το πιο ιδιαίτερο (και αξιοθαύμαστο) χαρακτηριστικό του βιβλίου και ταυτόχρονα μια επανα-επιβεβαίωση της θαυμαστής ικανότητας του Μαρίας στην συγγραφή.
Σαν να είσαι ένα μάτι από ψηλά (από τη θέση του θεού, στα σύννεφα) και βλέπεις τον κόσμο κάτω να τρέχει πέρα δώθε, να του συμβαίνουν πράγματα, και το τοπίο συνεχώς να αλλάζει, συνεχώς όμως, όπως η ζωή μας.

Λείπουν εντελώς οι περιγραφές συναισθημάτων και η εμπλοκή του συγγραφέα-πιθανότατα αυτό να οφείλεται στο ότι γράφτηκε όταν ήταν πολύ νέος και μετά από την παρακολούθηση 85 ταινιών μέσα σε ενάμισι μήνα, όπως εξηγεί ο ίδιος στην εισαγωγή. Αυτή η έλλειψη συναισθημάτων από τους ήρωες είναι που κάνει το ρυθμό του βιβλίου στακάτο και κινηματογραφικό.

Προσωπικά: βαρέθηκα λίγο, σκέφτηκα μερικές στιγμές να το παρατήσω, όμως ταυτόχρονα ήθελα να συνεχίσω-όπως συνεχίζεις με τα επεισόδια μια σειράς για να δεις τι έχει να πει παρακάτω "αυτός ο μπαγάσας ο σκηνοθέτης". Με ένα διαρκές χαμόγελο γι' αυτά τα (σε καμία περίπτωση αστεία) που συμβαίνουν. Σαν να βλέπεις τον Μαρίας να σπάει πλάκα.

The Lady and the Duke (2001)

Δεν ξέρω πώς έκανε τις εξωτερικές σκηνές σ' αυτή την ταινία ο Ρομέρ (το 2001), δηλαδή μάλλον ξέρω, με υπολογιστή τις έκανε, αλλά δεν έχει τόση σημασία ο τρόπος όσο το απολαυστικό αποτέλεσμα. Δείτε ένα δείγμα σ΄αυτό το τρέιλερ. 
Κόλλησα τη μύτη μου σχεδόν πάνω στην οθόνη της τηλεόρασης χθες, πρώτα για να καταλάβω τι ακριβώς γίνεται και μετά σε μια προσπάθεια να μπω κι εγώ μέσα στους πίνακες.

Η ταινία: είναι μια αληθινή ιστορία, δεν είναι τίποτα το ιδιαίτερο, απλά ο σκηνοθέτης εστιάζει σε μερικά (ιδιαίτερα) γεγονότα από τη ζωή ενός (ιδιαίτερου) ζευγαριού σε μια μοναδική εποχή της ιστορίας.

Ναι μιλάνε πολύ, ναι μιλάνε συνέχεια-όπως περιμένεις από τον Ρομέρ, όμως σ΄αυτή την ταινία δεν είναι το μπλαμπλα που ξεχωρίζει αλλά οι εικόνες. Και το πώς φαίνεται η Ιστορία όταν την βλέπεις από χαμηλά, από τους ανθρώπους.

σε vermillon και σε emerald

Το σχέδιο λέγεται Gallatin scarf (από το raverly), το νήμα είναι το Malabrigo worsted (100% merino) από την Ουρουγουάη (μέσω του Plectorium στη Λάρισα), η ποσότητα (για το καθένα) είναι 192 μέτρα και οι βελόνες νούμερο 6.
Στάθηκε αδύνατον να φωτογραφήσω με ακρίβεια το εξαιρετικό χρώμα (και την απαλότητα!).